Trump'ın azil davasında duruşmalar başlıyor

ABD Başkan Donald Trump'ın azil duruşması Senato'da bugün başlıyor. Yargılamada Trump'ın Ukrayna Cumhurbaşkanı'ndan kendi siyasi çıkarları için bazı soruşturmalar başlatmasını istemesinin ve Kiev'e askeri yardımı askıya almasının görevi kötüye kullanmak olup olmadığı karara bağlanacak. Trump ayrıca azil sürecinde Kongre'nin görevini yapmasına engel olmakla da suçlanıyor.

Duruşmayı Anayasa Mahkemesi Başyargıcı John Roberts yönetecek. İlk olarak Senato Çoğunluk Lideri Mitch McConnell'ın yargılama usulüyle teklif ettiği kurallar tartışılacak ve oylanacak.

ABD TARİHİNDE 2 KEZ AZİL SÜRECİ BAŞLATILDI

ABD'nin siyasi tarihinde, bugüne kadar sadece 2 başkan hakkında azil süreci başlatılmıştı. 1868 yılında Başkan Andrew Johnson hakkında başlatılan azil süreci Senato oylamasına kadar gitmişti. ancak az farkla üçte iki çoğunluk sağlanamayınca görevinde kalmıştı.

1998'de Demokrat Başkan Bill Clinton hakkında Beyaz Saray stajeri Monica Lewinsky ile yaşadığı ilişkiyle ilgili yeminli ifadesinde yalan söylediği iddiasıyla azil süreci başlatılmıştı. Clinton, Senato'da yapılan oylama sonunda beraat ederek, görevinde kalmıştı. Cumhuriyetçi Başkan Richard Nixon ise, Watergate skandalının patlak vermesiyle azil süreci tamamlanmadan görevinden istifa etmişti.

ABD tarihinde sadece üçüncü kez yaşanan azil sürecinin bundan sonraki adımların nasıl işleyeceği de belli oldu.

ÖN DURUŞMA

İlk oturumda, yargılama sürecinin usullerinin belirlenmesi bekleniyor. Bugün gündeme gelmesi beklenen ve yargılama sürecini temelden etkileyebilecek olan konu ise tanıkların dinlenip dinlenmeyeceği olacak. ABD Senatosu'ndaki Demokratlar, Beyaz Saray'da görev yapan ve eskiden Trump'ın ekibinde yer alan isimlerin duruşmalarda tanık olarak dinlenmesini talep ediyor. Tanıkların dinleneceği yönünde bir ek maddenin yargılama kurallarına girebilmesi için ön duruşma sonunda yapılacak oylamada kabul edilmesi gerekecek. Tanık ifadelerinin yargı sürecinin parçası haline getirilmesi için yapılacak oylamada salt çoğunluk gerekecek. Ancak 100 sandalyeli ABD Senatosu'nda Cumhuriyetçiler 53 sandalye ile çoğunluğu ellerinde tutuyor.

Demokratlar, yargılama sürecinde Trump'ın eski ulusal güvenlik danışmanı John Bolton, Beyaz Saray genel sekreterliği görevini vekaleten yürüten Mick Mulvaney ve Beyaz Saray Bütçe Ofisi'nden Michael Duffey gibi isimlerin Senato'da ifadeye çağırılmaları gerektiğini söylüyor. John Bolton ve Demokrat Başkan adaylarından eski Başkan Yardımcısı Joe Biden, kendilerine celp gönderilmesi halinde ifade vereceklerini söylediler.

DURUŞMALAR

Ön duruşmada yargılama sürecinin kuralları oylanıp kabul edildikten sonra, Trump'ın azil davasında duruşmalara geçilecek. Duruşmaların bugün başlaması halinde öncelikle yargılama sürecinde savcı rolünü üstlenen ve 'azil yöneticileri' olarak adlandırılan Demokrat Temsilciler Meclisi üyeleri, Trump'ın neden görevden azledilmesi gerektiği konusunda açılış konuşmalarını yapacak. Ancak bugünkü ön duruşmanın uzaması ve açılış konuşmalarının da Çarşamba'ya sarkması bekleniyor.

Duruşmalar sırasında Senatörlerin iddia ya da savunma makamıyla doğrudan konuşmasına izin verilmiyor. Ancak baş yargıç üzerinden sorularını yazılı olarak iletebilecekler. Tanıkların sorgulanması ve yargılama süreci boyunca ortaya çıkacak diğer meselelerle ilgili kararlar Senato'da yapılacak oylamalarla alınacak. Burada salt çoğunluk aranıyor. Duruşmaların ne kadar süreceği de ön duruşma sonrası yapılacak oylamada tespit edilecek.

KANITLARIN SUNULMASI

Bugünkü ön duruşmada tanıkların dinlenmesi yönünde karar çıkarsa, her iki taraf da kendi tanıklarını getirip dinletebilecek. Taraflar kendi ve karşı tarafın tanığını sorgulayabilecek. Senato ayrıca verilecek önergelerle kanıtların incelenmesiyle ilgili kapsamı genişletme ya da daraltma yönünde de karar alabilecek.

KAPANIŞ KONUŞMALARI

Hem iddia hem de savunma makamı, yargılamayla ilgili kapanış konuşmalarını yapacaklar. Burada, önce savunma, en sonunda da azil süreci yöneticileri söz alacak. Böylece süreçte ilk sözü de son sözü de Temsilciler Meclisi söylemiş olacak.

DEĞERLENDİRMELER

Senatörler, yargılamada sunulan argümanlar, kanıtlar ve tanıklarla ilgili değerlendirmelerini yapacaklar. Daha önceki süreçlerde, değerlendirme aşaması kapalı kapılar ardında yapılmıştı. Ancak Senato'nun karar vermesi halinde, değerlendirmelerin halka açık şekilde yapılması da mümkün.

NİHAİ OYLAMA

Senatörler, Trump hakkında görevden alınma soruşturmasının yasal dayanağı olan iki yasa maddesiyle ilgili ayrı ayrı karar alacak. Trump bu maddelerden ilkinde görevini kötüye kullanmak, ikincide de Kongre'nin çalışmalarına engel olmakla suçlanıyor. Senato'da üçte iki çoğunluğun suçlu bulması halinde Trump görevden alınacak. Bunun için 100 sandalyeli Senato'da 67 oya ulaşılması gerekiyor. Bu sayıya ulaşılması için ise en az 20 Cumhuriyetçi senatörün Trump'ın görevden alınmasını desteklemesi gerekiyor. Ancak bu olasılık oldukça düşük görülüyor. Senato'dan Trump'ın suçsuz bulunması yönünde bir karar çıkması bekleniyor. Oylama yapılıp karar çıktıktan sonra Trump ile ilgili görevden azil soruşturması da kapanmış olacak.