Tansiyon ilacı, aşk acısına çare olabilir mi?

Travma sonrası stres bozukluğu uzmanı Dr. Alain Brunet, aşk acısı çeken hastalarına terapiden bir saat kadar önce "propranolol" adlı, tansiyon ve migren tedavisinde kullanılan bir ilaç veriyor. Sonra hastadan travmasını yazıp yüksek sesle okuması isteniyor. Dr. Brunet, birkaç seans sonunda anıların silinmemesine rağmen acı vermemeye başladığını söylüyor.

Kanada'da 15 yılı aşkın bir süredir travma sonrası stres bozukluğu araştırmaları yapan bir doktor, aşk acısına karşı bir tedavi yöntemi geliştirdiğini söylüyor.

McGill Üniversitesi Psikiyatri Bölümü'nde öğretim üyesi olan Dr. Alain Brunet, terapi seansları ve tansiyon ilaçlarıyla kötü anılardan kaynaklanan acılardan kurtulmanın mümkün olduğunu savunuyor.

Dr. Brunet, "yeniden güçlenme terapisi" adını verdiği yönteminde aşk acısı çeken hastalarına terapiden bir saat kadar önce "propranolol" adlı bir ilaç veriyor. Propranolol, beta bloker grubu bir ilaç ve yüksek tansiyonla migren gibi hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılıyor.

Daha sonra terapi sırasında hastadan travmasını ayrıntılı bir şekilde yazması, ardından da bunu yüksek sesle okuması isteniyor.

Dr. Brunet, BBC'ye "Bir anınızı hatırlayınca öğrenilecek yeni bir şey varsa, bu anının kilidi açılır. Anı güncellenir ve yeniden kaydedilir" diyor.

Muharip gaziler, terör saldırıları ve suç mağdurlarıyla yaptığı çalışmalarla bilinen Dr. Brunet, bu sürecin söz konusu anının yüksek oranda duygusallık içeren bölümlerine odaklanma fırsatı sunduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

"Nörobilim sayesinde elde edilen, anıların nasıl oluştuğu, kilitlerinin nasıl açıldığı ve güncellenip nasıl yeniden kaydedildiğine dair en yeni bilgileri, hastalarımızı tedavi etmek için kullanıyoruz."

"Anılar silinmiyor fakat acı da vermiyorlar"

Dr. Brunet'in yöntemi, ayrılmış bir çiftin birbirlerini hafızalarından sildiği 'Sil Baştan' (Eternal Sunshine of a Spotless Mind) adlı filmi çağrıştırıyor. Fakat, Dr. Brunet, terapiden sonra anıların silinmediğini; sadece artık acı vermediğini söylüyor.

Uzmanlara göre anılarla bunların nötr ve gerçeğe dayalı unsurları beynin hipokampus bölümünde, duygusal kısmı ise amigdala adı verilen bölgede kaydediliyor. Amigdala, duygusal hafıza ve tepkilerin oluştuğu ana bölge.

Dr. Brunet "Eski usulle bir film çektiğinizi düşünün. Kanallardan birinde ses, birinde de görüntü var" diyor.

Travmatik anı yeniden canlanırken iki kanal birlikte devreye giriyor. Propranolol bir kanalı; anının duygusal yönünü hedef alıyor, anının yeniden güçlenmesini engelliyor ve acıyı baskılıyor.

İlacın etkisi altındayken canlandırılan anı, beyin tarafından bu kez yeni ve daha az duygusal versiyonuyla kaydediliyor.

Dr. Brunet, hastalarının yaklaşık yüzde 70'inin birkaç seanstan sonra eskiye göre daha iyi hissettiklerini söylüyor.

Bu yöntemi geliştirirken, aralarında Harvard Üniversitesi'nden Dr. Roger Pitman'ın da bulunduğu önde gelen travma sonra stres bozukluğu uzmanlarıyla çalışan Dr. Brunet'in tedavisi, Fransa'da Paris ve Nice saldırılarından sonra da uygulandı.

Yaklaşık 200 doktorun eğitim gördüğü program sonrasında, bu yöntemle saldırılarının mağdurları, görgü tanıkları ve acil yardım görevlilerinden oluşan 400'den fazla kişi tedavi gördü. Kasım 2015'teki Paris saldırılarında 130, Temmuz 2016'daki Nice saldırılarında da 86 kişi yaşamını yitirmişti.

Travma sonrası stres bozukluğu tedavisindeki başarısından sonra bu yöntemin uygulama alanını genişletmek istediğini söyleyen Dr. Brunet, 2015'te bir öğrencisiyle birlikte, ihanete uğramış, kalpleri kırık insanlara yönelmiş.

Dr. Brunet, "Yunan tragedyalarının temelinde ihanet vardır. İhanet insan deneyiminin merkezindedir. Kötü bir ayrılık gerçekten çok büyük acı verebilir ve bu insanlar travma geçirmiş insanlarınkine benzer duygusal tepkiler gösterebilir" diyor.

Dr. Brunet'in araştırmasına katılan hastalar sadece hafif kalp kırıklığı yaşayan insanlardan oluşmuyor. Aralarında aşık olduğu kişiler tarafından aniden terk edilen insanlar da var.

'Sayfayı çevirmek'

Dr. Brunet, "Acılarıyla baş etmeye çalışan bu insanlar bir türlü bu duyguyu aşıp yeni bir sayfa açamadıklarını söylüyorlardı. Dostları da onlara sürekli o defteri kapatmaları gerektiği tavsiyesinde bulunuyordu. Ama bu şekilde onlara yardım etmiş olmuyorlardı. Aksine soruna işaret ediyorlardı" diyor.

Sanki hastalar, Bill Murray'nin canlandırdığı karakterin sürekli 2 Şubat'ı yaşadığı "Bugün Aslında Dündü" (Groundhog Day) filmindeki gibi sıkışıp kalmışlardı. Saplantılı bir şekilde, büyük bir ıstırapla, ihanetleri zihinlerinde yeniden yaşıyorlardı.

'Kendi hikayelerini başkasının romanı gibi okuyorlar'

Dr. Brunet, bazı hastalarının sadece bir seanstan sonra iyi hissetmeye başladığını belirterek şunları söylüyor:

"Beş seanstan sonra aldatılma anılarını yüksek sesle okuyan insanlar, bunların sanki başka biri tarafından yazıldığı düşünüyor ve bir roman okuyormuş gibi hissediyorlar. Tedavi, hafızanın normal çalışmaya başlamasını hızlandırıyor. Bu yolla gitgide unutuyoruz ve sayfayı çeviriyoruz."