Sırbistan'da Trafik Protestoları ve Sessizlik Eylemleri

Sırbistan'daki sokaklar her gün yerel saatle tam 11:52'de 15 dakika boyunca trafiğe kapatılıyor, araçlar duruyor ve insanlar susuyor.

Sırbistan'ın ikinci büyük şehri Novi Sad'daki tren istasyonunda beton gölgeliğin Kasım ayında çökmesiyle ölen 15 kişi için adalet talep ediyorlar.

Ölenleri anmak için tam gölgeliğin çöktüğü andan itibaren 15 kişi için 15 dakika boyunca trafik engelleniyor.

Trajik olaydan bu yana ondan fazla kişi gözaltına alındı. Bunlar arasında çöküşü takip eden günlerde istifa eden Sırbistan'ın eski inşaat bakanı da var. Herhangi bir suçlamayı reddediyor.

Ülke çapında yayılan protestolarla birlikte Sırbistan'da öfkeli bir yas hakim. Ancak Belgard Üniversitesinden bir grup öğrencinin fakültelerini Kasım ortasında ablukaya almasından bu yana eylemler ülke çapında 50 fakülteye ve iki ortaokula yayıldı.

22 Aralık Pazar günü, başkent Belgrad sokaklarında on binlerce kişi öğrencilere katılarak kaza için hesap verilmesini istedi.

"Hepimiz gölgelik altındayız"

Pazar günkü protesto, Sırbistan'da son yıllarda düzenlenen en büyük protestoydu.

Telefonların ışıkları Belgrad'ın ana meydanını aydınlatıyordu. On binlerce kişi 15 dakika boyunca susarak çöküşün kurbanlarını anarken, sokakları büyük bir sessizlik kapladı.

Novi Sad'dan tıp öğrencisi Maksim Ilic BBC Sırpça'ya, "Öğrenciler çok uzun süre sessiz kaldılar ve tüm bu sorumsuzluklar bardağımızı taşıran son damla oldu " dedi.

Pazar günü öğrencilere çiftçiler, sağlık çalışanları, aktörler ve sanatçıların yanında Belgrad ile Sırbistan'ın diğer şehirlerinden insanlar katıldı.

Göstericiler 15 dakika sessizlik sırasında, "Hepimiz gölgelik altındayız" yazan bir pankart açtılar.

Tren istasyonunundaki gölgeliğin çökmesini yolsuzluğun yaygın olmasına ve binanın inşasındaki özensizliğe bağlıyorlar. İstasyon son yıllarda iki kez renove edilmiş ve hepsinde Çin devletine ait şirketler de yer almıştı.

Belgrad yakınlarındaki Pancevo şehrinden BBC Sırpça'ya konuşan Lidija, "Her şeyi temelden değiştirmek ve hepimizin daha yeni ve sağlıklı bir hayata doğru ilerlemesi gerekiyor" dedi.

Öğrenci protestolarına inandığını çünkü gençlerin sayısının herkes için bir uyarı olduğunu sözlerine ekledi:

"Öğrencilerin her zaman yanında oldum çünkü sözlerine sadık kaldılar ve duruşlarını değiştirmediler."

'Kanlı eller' protestoların sembolü haline geldi ve sloganı da 'Yolsuzluk öldürür' oldu.

Pankartlarda 'Elleriniz kanlı', 'Devlet çocuklarındır' ve 'Herkes barikatlara' gibi mesajlar sergilendi.

15 dakikalık sessizliğin ardından kalabalık, gürültü çıkararak yetkililere karşı sloganlar attı.

Yetkililer, konuya ilişkin bir soruşturma açıldığını açıkladılar. Buna ek olarak Novi Sad tren istasyonundaki gölgeliğin yeniden yapımına ilişkin belgelerin bir kısmını yayımlayarak talepleri yerine getirdiklerini iddia ettiler. Ancak öğrenciler belgelerin eksik olduğunu söylüyor.

Karşılan(may)an talepler

Belgard'daki ve ülkenin ikinci en büyük kentleri Novi Sad ve Nis'teki bütün üniversiteler abluka altındalar.

Bazı öğretmen sendikaları okullardaki dersleri kısaltıp protestoya katılma kararı aldılar.

Ve lise öğrencileri kurbanları onore etmek için, toplu olarak derslerini terk ediyorlar.

Sırbistan'da ikokul ve özellikle ortaokullarda artan rahatsızlıkla birlikte Eğitim Bakanlığı kış tatilini erken başlatma kararı aldı.

Sırp yetkililer öğrencilerin bütün taleplerini karşıladıklarını iddia etseler de öğrenciler buna katılmıyor. Taleplerinin hiçbirinin tamamen karşılanmadığını söylüyorlar.

Öğrencilerin taleplerinden biri, Novi Sad tren istasyonunda gölgeliğin çökmesiyle ilgili tüm belgelerin yayımlanması.

Hükümetin internet sitesinde bugüne kadar 195 belge yayımlanmış olsa da öğrenciler 800'den fazla dökümanın daha olduğunu ve yayımlananların finansal detayları içermediğini söylüyorlar.

Belgard Üniversitesinde İnşaat Mühendisliği Fakültesi yakın zamanda belgeleri analiz etti ve kritik bilgilerin eksik olduğunu açıkladı.

Pazar geceki protestonun ardından Devlet Başkanı Aleksandar Vuçiç, Instagram hesabından yaptığı açıklamada, Belgrad'da muhalif düşünceli insanların "istisnai büyük bir toplanma" içinde olduklarını söyledi.

Vuçiç, görüşlerini ve Sırbistan için neyin önemli olduğu konusunda neye inandıklarını duymaya "her zaman hazır " olduğunu ekledi.