ŞİÖ Üye Ülkeleri Bişkek'te Toplandı

Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üye ülkelerinin devlet ve hükümet başkanları, Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te 22'incisi düzenlenen toplantıda bir araya geldi. Çin Başbakanı Li Qiang, "Güçlü bir ortak bölgesel güvenlik bariyeri inşa etmeli, dış müdahaleye ve blok temelli çatışmalara güçlü bir şekilde karşı koymalıyız" dedi.

Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Başkanlar Konseyi'nin 22. toplantısı yapıldı. Kırgızistan Bakanlar Kurulu Başkanı Akılbek Caparov'un başkanlığında düzenlenen toplantıya Belarus Başbakanı Roman Golovçenko, İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Muhbir, Özbekistan Başbakanı Abdulla Aripov, Kazakistan Başbakanı Alihan İsmailov, Tacikistan Başbakanı Kohir Rasulzoda, Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, Çin Başbakanı Li Qiang, Moğolistan Başbakanı Luvsannamsrain Oyun Erdene ve Türkmenistan Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı Hocamurat Geldimuradov ile ŞİÖ Genel Sekreteri Zhang Ming katıldı. Toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ile diğer ülkelerden heyetler de yer aldı.

Caparov, toplantında yaptığı açılış konuşmasında ŞİÖ'nün güvenlik, ticaret, ekonomik, kültürel ve insani alanlarda fikir alışverişi ve karşılıklı mekanizmaların geliştirilmesi için benzersiz bir uluslararası birlik olarak ortaya çıktığını belirtti. Örgütün talep gördüğünün altını çizen Caparov, "Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov'un belirttiği üzere ŞİÖ'nin diyalog ortaklarıyla işbirliği için yol haritası geliştirilmeli ve kabul edilmeli. Örgütün tüm alanlarında aktif ve uyumlu bir çalışma yürütülmektedir. İşbirliğimizin en önemli boyutu bölgemizde güvenliğin sağlanması konusu olmalı. Örgüte üye devletlerin güvenliğine yönelik zorluk ve tehditlerle mücadele mekanizmalarının geliştirilmesi kararını uygulamak amacıyla bu konudaki ulusal girişimleri koordine etmek için aktif çalışmalar yürütülüyor. Bu bağlamda Bişkek'te uluslararası organize suçlarla mücadele merkezinin kurulması konusunda ortaklarla yakın işbirliği içinde olmayı umuyoruz" dedi.

"Örgütün GSYİH'si 45 trilyon dolar"

ŞİÖ üyesi devletlerin toplam nüfus sayısının 3,3 milyar olduğuna ve bunun dünya nüfusunun yüzde 42'sini oluşturduğuna dikkat çeken Caparov, satın alma gücü paritesine göre gayri safı yurt içi hasılasının 45 trilyon doları aştığını aktardı. Ticaret, üretim, enerji, ulaştırma, yatırım, finans, tarım, gümrük, telekomünikasyon ve diğer alanlarda işbirliğini güçlendirmeye yönelik çalışmaların sürdürülmesi gerektiğini belirten Caparov, "Uzun zamandır ŞİÖ Kalkınma Fonu ve Kalkınma Bankası'nın kurulması konusu tartışılıyor. Bu yapıların ortak projelerin uygulanmasında doğrudan katkı sağlayacağı ve ŞİÖ üye devletlerinin karşılıklı ödemelerinde ulusal para biriminin payını kademeli olarak artıracağı görüşündeyiz" ifadesini kullandı.

Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar da Hindistan'ın ŞİÖ üyesi ülkelerle ticaretinin son yıllarda arttığını belirterek, ülkesinin özellikle Rusya ile ticaretinin son 1 yılda yüzde 20 artarak 170 milyar dolara ulaştığını ifade etti.

"Bağımsız bölgesel ödeme mekanizması oluşturmalıyız"

Rusya Başbakanı Mihail Mişustin ise üye ülkelerin öncelikli ortak görevinin üye ülkelerin küresel tehditlere dayanıklılığını sağlamak ve rekabetin giderek arttığı bir ortamda vatandaşlarını ve işletmeleri korumak olduğunu söyledi. Yasadışı yaptırımlarla mücadele etmenin önemli olduğunu, çünkü bunların dünyadaki mal ve hizmet tedarik zincirini bozduğunu vurgulayan Mişustin, "Birlikte bunun üstesinden gelebiliriz. Karşılıklı ticaretin giderek büyümesi bunun kanıtıdır. ŞİÖ ülkeleri karşılıklı yarar sağlayan ekonomik iş birliği önündeki yasal ve idari engelleri kaldırmaya devam etmeli. Aynı zamanda modern bir ödeme altyapısı oluşturulmalı. Ödemelerde daha çok ulusal para birimlerini kullanıyoruz. Bağımsız bölgesel ödeme mekanizması oluşturmayı, para birimlerimizin ulusal borsalarda dönüşümünü sağlamayı düşünmeliyiz" dedi.

Çin Başbakanı Li Qiang yaptığı konuşmada, üye ülkelerin dış güçlerin ŞİÖ bölgesine müdahalesine engel olması gerektiğini söyledi. Qiang, "Güçlü bir ortak bölgesel güvenlik bariyeri inşa etmeli, dış müdahaleye ve blok temelli çatışmalara güçlü bir şekilde karşı koymalıyız" dedi.

Li ayrıca, ŞİÖ ülkelerini örgütün güvenlik tehditlerine hızla yanıt verme ve sınır ötesi organize suçlarla mücadele etme mekanizmalarını geliştirmeye çağırdı.

Toplantıda 2024 eylem planı kabul edildi

Toplantı sonunda ŞİÖ başbakanları ve temsilcileri ortak bildiriyi kabul etti. ŞİÖ'nün 2024 bütçesi, mali kuralları ve diğer konulara ilişkin kararların onaylandığı toplantıda 2024 yılında ŞİÖ "Çevre Yılı"nın uygulanmasına yönelik eylem planı da kabul edildi. - BİŞKEK