Rusya'da asker alımları internet üzerinden yapılacak: 'Seferberliği genişletme girişimi'

Sofia Samokhina ve Kateryna Khinkulova

BBC Rusça Servisi

Rusya Parlamentosu, Ukrayna'da süren savaş için asker alımı işlemlerinin bundan sonra internet üzerinden yapılmasını öngören yasa tasarısını onayladı. Yasa, Devlet Başkan Vladimir Putin tarafından onaylandığında yürürlüğe girecek.

Karara karşı çıkanlar bunun, "seferberliği genişletme girişimi" olduğunu iddia ediyor. Kremlin ise iddiaları reddediyor ve "modernleşme" sürecinden geçildiğini söylüyor.

Rusya'nın 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgale başlamasından bu yana binlerce Rus erkek cepheye gitmekten kaçınıyor.

Rusya'da asker alımı için resmi belgeler şimdiye dek şahsen veya bir işveren aracılığıyla tebliğ edilmek zorundaydı.

Savaşmak istemeyen birçok kişi, kayıtlı oldukları adresten ayrılmayı veya askeri yetkililer geldiğinde kapıyı açmamayı tercih ediyordu.

Yeni yasaya göre resmi belgeler artık "Gosuslugi" adlı özel bir hükümet web portalına yüklendiği anda tebliğ edilmiş sayılacak ve o andan itibaren kişinin kayıt olması gerekecek.

Rusya Parlamentosu Savunma Komitesi Başkanı Andrei Kartapolov televizyonda yaptığı bir açıklamada, "Çağrı belgesi, askerlik hizmetinden sorumlu bir kişinin kişisel hesabına yüklendiği andan itibaren alınmış sayılacak" dedi.

Yeni yasanın seferberliği genişletme girişimiyle bağlantılı olduğu iddialarını reddeden Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, "Bu değişiklik sadece askeri kayıtları iyileştirmek için. Sistemin modern gereksinimleri kaşılaması gerekiyor" diye konuştu.

Karara karşı çıkanlar ise Sovyetler Birliği'nde devletin esir kamplarına atıfta bulunarak hükümeti "elektronik Gulag" yaratmaya çalışmakla suçluyor.

Belgeyi alan ama kayıt yaptırmayan kişilere yurt dışı seyahat yasağının yanı sıra başka bazı diğer yasaklar da konacak.

Bu kişiler ülkede mülk alıp satamayacak, ehliyetleri geçersiz sayılacak ve şirket kuramayacak.

Seferberlik çağrısı

Rusya, Eylül ayında Ukrayna'da bir dizi yenilgi yaşadı ve acil seferberlik kampanyası başlattı. Bu kapsamda 300 binden fazla kişi askere çağırıldı. Bu süreçte çok sayıda genç erkek sokakta veya alışveriş merkezlerinde durdurulup göreve davet edildi.

18-27 yaşları arasında binlerce erkek savaştan kaçınmak için yurt dışına kaçtı, ülkede büyük çaplı protestolar düzenlendi.

Bu protestolar hükümet tarafından hızla bastırıldı.

Sızdırılan ABD belgelerine göre, Rusya birliklerinde savaşın başlangıcından bu yana 189 bin 500 ile 223 bin arasında zayiat yaşandı. 35 bin 500 ila 43 bin arasında can kaybı, 154 bin ila 180 bin arasında yaralı olduğu tahmin ediliyor.

BBC Rusça Servisi, açık kaynaklardan bilgi toplayarak öldüğü doğrulanan askerlerin isimlerini, rütbelerini ve çoğu durumda görev yaptıkları askeri birimlerin listesini derledi.

Hükümet yetkilileri, can kaybına ilişkin en son geçen yılın Eylül ayında açıklama yapmış ve 5 bin 937 kişinin hayatını kaybettiğini söylemişti.

Rusya'da bulunan ve savaşa gitmek istemeyen erkeklere yardım sağlayan Helpdesk adlı web sitesinin kurucusu İlya Krasilshchik, Twitter üzerinden yaptığı bir paylaşımda, "Bir zamanlar kullanışlı olan bir hükümet portalının başka bir yüzü olduğu ortaya çıktı. Bir anda işaretlenebiliyorsunuz ve ülkeden çıkışınız engellenebiliyor. İşte bu kadar. Yeni bir seferberlik dalgasına kimin ihtiyacı var? Dijital devletin çekici arayüzü üzerinden insanları tek tek eleyin" dedi.

Hükümetin web portalı, genellikle pasaport veya evlilik cüzdanı başvurusu yapmak, fatura veya para cezası ödemek veya doktordan randevu almak için yaygın bir şekilde kullanılıyor.