Peru'da kamulaştırmayı savunarak devlet başkanı seçilen Pedro Castillo kimdir?

Peru'da devlet başkanlığı seçimlerinin ikinci turunu kazanan solcu aday Pedro Castillo'nun galibiyeti kesinleşti. Castillo, ülkenin seçilmiş devlet başkanı ilan edildi.

Haziran'daki ikinci tur seçimlerde Castillo az bir farkla çoğunluk oylarını almış, ancak rakibi sağcı Keiko Fujimori seçimlerde hile olduğu iddiasıyla sonuçlara itiraz etmişti. Uluslararası gözlemciler seçimlerde herhangi bir yolsuzluğa rastlanmadığını açıkladı.

51 yaşındaki eski öğretmen ve sendika lideri Castillo, 44 bin oy farkı ile oyların yüzde 50'sinden biraz fazlasını aldı.

Castillo, Peru'nun 200. bağımsızlık yıldönümü olan 28 Temmuz'da devlet başkanı olarak yemin edip göreve başlayacak.

Seçim kurulunun kararını açıklamasının ardından başkent Lima'da konuşan Castillo, "Birlikte çalışıp bu ülkeyi birleştireceğiz. Demokrasiye aykırı her şeyi reddedeceğiz" dedi.

Peru'nun mevcut Devlet Başkanı Francisco Sagasti ise Twitter'da paylaştığı bir mesajda, sonuçları memnuniyetle karşıladığını ifade etti.

Sagasti, "Uzlaşma, mutabakat ve birlik için bu yeni bir aşama olsun" diye yazdı.

Castillo kimdir?

51 yaşındaki Castillo, Peru'da And Dağları'nın kuzeyinde en yoksul bölgelerden biri olan Cajamarca'da ilkokul öğretmeni.

Siyaset yaşamına 2002 yılında belediye başkan adaylığı ile başlamış ve o seçimde başarılı olamamıştı.

Castillo, binlerce öğretmenin ücret artışı talebiyle 2017'de gerçekleştirdiği başarılı grevle ismini ülke çapında duyurmuştu.

Geçen yıl solcu Özgür Peru Partisi adayı olarak seçimlerde başkanlığa adaylığını koyacağını açıkladı.

Partinin kurucusunun yolsuzluk suçlamasından aldığı mahkumiyet yüzünden son anda seçimlere katılamaması üzerine aday gösterilmişti.

Castillo, Özgür Peru Partisi'nin sol kanadını temsil eden politikaları gündeme getirdi ve "Zengin bir ülkede artık yoksul kalmayacak" sloganıyla kampanya yürüttü.

Ülkedeki madenleri, petrol ve kömür yataklarını kamulaştırma ve bir yılda bir milyon istihdam yaratma vaadinde bulundu.

En önemli vaatlerinden biri de yabancıların işlettiği madenlerde karın yüzde 70'inin Peru'da kalmasını sağlayacak şekilde sözleşmelerin yenilenmesini içeriyor.

Suç işleme oranlarının azaltılması için de idam cezasının yeniden gündeme getirilmesini önerdi.

Milli gelirin yüzde 20'sinin sağlık ve eğitim gibi kamu hizmetlerine ayrılması vaat ediliyor.

Seçimlerden önceki kamuoyu yoklamalarında ilk 6 aday arasına girmeyi başaramayan ve Mart ayı ortasında oyları yüzde 3 civarında tahmin edilen Castillo'nun sandıktaki başarısı sürpriz oldu.

Al Jazeera'ya konuşan ve Santa Maria Katolik Üniversitesi'nde siyaset bilimci olan Anthony Medina Rivas Plata, ideolojik farklılıkların başkent dışında, ülke genelinde pek önemi olmadığını belirterek, "Castillo'nun yükselişi solcu olmasıyla değil, tabandan gelmesiyle ilgili. Kendisi hiçbir zaman Marksist, sosyalist ya da komünistim demedi. Aslında o bir evanjelist" diyor.

Sosyal muhafazakar olarak tanımlanan Castillo'nun eşcinsel evlilik ve kürtaj konusundaki düşünceleri solcularla çelişkili görülüyor.

Hangi sorunlar bekliyor?

Peru'da Castillo'yu zorlu bir dönem bekliyor. Öncelikle, oyların yüzde 50'sinden biraz fazlasını alması, kutuplaşmış bir ülke ile karşı karşıya olduğunu gösteriyor.

Covid-19 salgınında üçüncü dalganın beklendiği ülke, nüfusa oranla Covid kaynaklı ölüm sayısında çok büyük farkla başı çekiyor. 32 milyon nüfuslu ülkede aşılama oranı yüzde 5 civarında.

Peru ayrıca salgın nedeniyle ağır bir ekonomik kriz içinde. Ülke ekonomisinin geçen yıl yüzde 11 daralması milyonlarca insanın yoksullaşmasına neden oldu.

Ancak Castillo'nun kuracağı merkez-sol kabinede bazı politikalarını yumuşatmak zorunda kalacağını, sağ eğilimin ağır bastığı Kongre'de çatışmalardan kaçınmak için bazı tavizler vermesi gerekeceğini söyleyenler de var.

130 sandalyeli Kongre'de Özgür Peru Partisi'nin 37 milletvekili var.

'Seçimlerde yolsuzluğa rastlanmadı'

Üçüncü kez devlet başkanlığı seçimlerine katılan Fujimori, seçimde hile yapıldığı iddialarıyla ilgili delil sunamadı. Castillo'nun Özgür Peru partisi suçlamaları reddetti.

Amerika Devletleri Örgütü de dahil olmak üzere uluslararası gözlemciler seçimlerde herhangi bir yolsuzluğa rastlanmadığını açıkladı.

Kesinleşmiş seçim sonuçları dün açıklanmadan önce, Fujimori sonuçları kabul edeceğini belirterek "Gerçekler ortaya çıkacak. Ülkemizde meşruiyetin yeniden tesisi için birlikte çalışacağız" dedi.

Keiko Fujimori, yolsuzluk ve insan hakları ihlalleri suçlarından 25 yıl hapis cezası alan eski devlet başkanı Alberto Fujimori'nin kızı. Kendisi hakkında da yolsuzluk ve kara para aklama iddialarıyla soruşturma yürütülüyor. Fujimori bu suçlamaların siyasi amaçlı olduğunu savunuyor.