Paris Olimpiyatlarında Hamas Tehdidi: Videonun Arkasında Ruslar mı Var?

Hamas savaşçısı olduğu iddia edilen bir kişinin Paris Olimpiyat Oyunlarında şiddet tehdidinde bulunduğu bir video sosyal medyada viral oldu. Ancak BBC'nin topladığı kanıtlar, videonun Olimpiyatları sekteye uğratmayı amaçlayan Ruslar tarafından yapılmış olabileceğini gösteriyor.

Video, 26 Temmuz Cuma günü Paris'te yapılacak açılış töreninden birkaç gün önce sosyal medyada milyonlarca kişi tarafından izlendi.

Videoda yüzü kapalı Hamas militanı görünümlü biri, Fransa'nın İsrail'e verdiği desteğe misilleme yapılacağından bahsediyor ve Arapça “Paris sokaklarında kan nehri akacak” diye uyarıda bulunuyor.

Videonun sonunda adam, Fransız cumhuriyetinin sembolü olan Marianne'in kanlı başına benzeyen bir şeyi gösteriyor.

Kafa da video da sahte görünüyor.

Üslup ve dilde belirgin tutarsızlıklar

Videoda Hamas'a açıkça atıfta bulunulmamasına rağmen, videoyu sosyal medya platformu X'te paylaşan hesaplar bunu gruba atfetti. Hamas siyasi liderliği ise klibin uydurma olduğunu açıkladı.

Görüntüleri inceleyen BBC ekibi, Hamas'ın yayınladığı resmi videolar ile bu klip arasında üslup ve görünüm açısından birçok tutarsızlık tespit etti. Grubun Telegram'da Gazze'deki savaşla ilgili açıklama ve videolar yayınladığı aktif kanalları var.

Öncelikle klipteki sözde militanın aksanı belirgin bir Filistinli aksanına benzemiyor. Temel kelimeleri telaffuzu, Hamas sözcüleri kadar Arapçada yeterliliğinin olmadığını gösteriyor.

Üstteki uydurma 'Hamas' videosu, alttaki ise gerçek bir Hamas videosu

Videodaki adamın kıyafeti de Hamas'ın askeri kanadı El Kassam Tugayları'nın sözcüsü ile ilişkilendirilen tipik militan kıyafetine uymuyor.

Filistin bayrağı armasının yeri de sıra dışı görünüyor. Hamas sözcüsünün genellikle kolunda yer alan arma, videodaki maskeli kişinin göğsünde görülüyor.

Başka bir 'Hamas' videosu

Paris Olimpiyatlarını hedef alan son video, yanlışlıkla Hamas'a atfedilen bir başka viral kliple benzerlikler taşıyor.

Geçtiğimiz Ekim ayında sosyal medyada dolaşıma giren bu videoda, Hamas'tan olduğu iddia edilen kişiler Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'ye “silah tedariki” için teşekkür ediyordu; oysa Ukrayna'nın böyle bir tedariki olmamıştı.

Videoyu çürüten Güney Carolina'daki Clemson Üniversitesi'nden araştırmacılara göre bu anlatı Kremlin tarafından yayılan bir dezenformasyon kampanyasının parçasıydı.

BBC, her iki “Hamas” videosundaki seslerin, üniformaların ve çekim yerlerinin aynı olduğunu tespit etti.

Her iki klipte de fon olarak aynı gri duvar kullanılmış ve video düşük kalitede çekilmiş.

Bu durum, Hamas'ın son dokuz ay içinde yaptığı ve genellikle boş bir fonda ya da markalı bir arka plan ekranında çekilen, çok daha yüksek prodüksiyonlu resmi video açıklamalarıyla tezat oluşturuyor.

Videonun arkasında kim var?

Son “Hamas” videosuyla ilgili bazı yorumlarda videonun yapımından İsrail sorumlu tutuluyor ancak kanıt gösterilmiyor.

Ancak uzmanlar, görüntülerin yayılmasında kullanılan yöntemlerin Kremlin'i işaret ettiğini söylüyor.

Fransa karşıtı klip ilk olarak 21 Temmuz'da “Hamas savaşçısı” adıyla @endzionism24 adlı X hesabı tarafından paylaşıldı. Bu hesap sadece yapay zeka tarafından üretilen görüntüleri paylaşıyordu ve şu anda askıya alınmış durumda.

Clemson Üniversitesi'nden profesör Darren Linvill'e göre klip daha sonra Kremlin dostu Arap ve Fransız Batı Afrika haber kuruluşları tarafından yayınlandı ve ardından Telegram'da paylaşıldı.

Videoyu ilk paylaşan Telegram kanalları arasında “Avustralyalı Kazak” adını kullanan ve 80.000 takipçisi olan Sidney merkezli Rus propagandacı Simeon Boikov'un İngilizce kanalı ve yaklaşık 170.000 takipçisi olan Kremlin yanlısı Rusça “Golos Mordora” (“Mordor'un Sesi”) kanalı vardı.

Daha sonraki birkaç saat içinde, aynı Rusça metin ve resimler Telegram'da binlerce abonesi olan diğer Rus hesaplar tarafından yeniden paylaşıldı.

Profesör Linvill, “Sosyal medyada Rusya yanlısı hesaplar aracılığıyla yayıldı. Burada yeni hiçbir şey yok, sadece her seferinde biraz daha farklı bir yol izliyorlar” diyor.

Fransız yetkililer aylardır Rusya'nın Paris Olimpiyatlarını baltalamaya yönelik dezenformasyon kampanyası konusunda uyarılarda bulunuyor.

Nisan ayında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Moskova'nın Fransa'nın Olimpiyatlara ev sahipliği yapamayacağı ya da oyunların risk altında olduğu söylemini yaymaya çalıştığını belirtmiş, Kremlin bu iddianın “kabul edilemez” olduğunu söylemişti.

Ukrayna'ya karşı yürütülen savaş nedeniyle Rusya ve Belarus'un Paris Olimpiyatlarına resmi bir takım göndermesi yasaklanmıştı. Sadece birkaç sporcu tarafsız bir bayrak altında yarışabilecek.

'Korku yaymak'

NBC News'in talebi üzerine klibi analiz eden Microsoft Tehdit Analiz Merkezi, klibi “Storm-1516” adını verdikleri bir Rus grubuyla ilişkilendirdi.

Microsoft araştırmacılarına göre grup, daha önce Rus paralı asker grubu Wagner'in eski lideri Yevgeni Prigojin'in medya oluşumlarıyla ilişkili kişilerle ve Moskova merkezli bir düşünce kuruluşuyla bağlantılı.

Microsoft Tehdit Analiz Merkezi'ne göre grubun amacı “Ukrayna'ya silah ve yardım sağlanmasına yönelik Batı desteğini zayıflatmak”.

“Ancak zaman zaman, yerel muhalif figürlerin itibarını sarsmak ve bu örnekte olduğu gibi korku yayarak 2024 Paris Olimpiyat Oyunlarını sekteye uğratmak gibi Rusya'nın bağlantılı hedeflerini desteklemeye yönelik operasyonlar da düzenliyorlar.”

Fransız Jeopolitik Enstitüsü'nde Rusya çalışmaları alanında doçent olan Kevin Limonier, Olimpiyatların sekteye uğratılmasının, Ukrayna'yı destekleyerek önemli bir rol kazanan Fransa'yı hem diplomatik hem de askeri bir güç olarak hedef aldığını söylüyor.

Kremlin yanlısı Telegram kanalları 2023 yılında da oyunları eleştiren videolar paylaşmıştı.

Bu videolarda sahte yapay zeka ile oluşturulmuş Tom Cruise ve Elon Musk ses ve görüntüleriyle Olimpiyat oyunları eleştiriliyordu.

Microsoft Tehdit Analiz Merkezi bu filmleri bir başka Rus propaganda grubuyla ilişkilendirdi.

Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Microsoft'un iddiasının “hiçbir dayanağı olmayan genel bir eleştiri” olduğunu söyledi.

Habere Olga Robinson ve BBC Monitoring katkıda bulundu.