Kuzey Irak'ta Lüks ve Sefalet Bir Arada

Körfez savaşından sonra ABD'nin koruma altına aldığı Kuzey Irak Kürtleri arasında büyük değişim yaşanıyor. Özerk yönetimin bulunduğu Kuzey Irak'ta, Irak petrollerinden gelen gelirle birlikte lüks tüketim hızla artarken, bölgenin ikinci Dubai'si olma yolunda ilerliyor. 500 bin dolardan villaların kapışıldığı Erbil'de, 100 milyon dolarlık harcamayla alışveriş merkezleri kurulurken, 2010 model Rolls Royce Ghost'un ikincisi de 520 bin dolar fiyatla satışa çıkarıldı. Ancak sık sık bombaların patladığı Irak'ın güney kentlerinden gelen Araplar düşük ücret karşılığı çalışırken, otele para veremedikleri için geceyi açık alanlarda geçirmek zorunda kalıyorlar.

Körfez savaşı öncesi Baas rejiminin katliamlarından kaçarak Türkiye'ye sığınan ve 4 yıl Türkiye'nin koruması altında kaldıktan sonra tekrar ülkelerine dönen Irak Kürtleri, özellikle 2003 savaşından sonra hızla gelişen lüks yaşam alanlarıyla dikkati çekiyor. 2003 yılı öncesi asker, polis, öğretmen maaşları 100-150 dolar arasında olan Kuzey Irak'ta, bu rakamlar son 5 yılda 750 dolar ile 1250 dolar arasında değişiyor. Irak petrollerinden aldıkları payla kısa sürede Ortadoğu'nun ikinci Dubai'si olma yolunda ilerleyen ve Duhok, Erbil ve Süleymaniye kentlerinden oluşan Kuzey Irak'ta, özellikle otomobil ve lüks yapılara olan ilgi dikkat çekiyor. Yabancı şirketlerin yanısıra 1200 Türk şirketinin de çeşitli alanlarda iş yaptığı Kuzey Irak'ın özellikle parlamento binası, başbakanlık ve bakanlık binalarının bulunduğu yaklaşık 1 milyon nüfuslu Erbil'deki büyük değişim göze çarpıyor. Hemen her gün yeni bir modern işyerinin açıldığı Erbil'de insanların aşırı lükse olan düşkünlükleri de dikkatlerden kaçmıyor.

500 BİN DOLARLIK VİLLALAR KAPIŞILIYOR

Erbil kent merkezinde işlek bölgelerde bir dönüm (Kuzey Irak'ta bir dönüm 2500 metrekare) arazinin fiyatı 10 milyon doları bulurken, kentin çevresindeki imara açık arazilerin dönümü ise, 500 bin dolar ile 3 milyon dolar arasında değişiyor.

Erbil'de özellikle villaların inşaatlarında ise yabancı ülkelerdeki evlerin mimari yapısı örnek alınıyor. Erbil'in çevresinde İngiliz, Amerikan, Fransız, Alman, İtalyan köyleri adıyla anılan ve her bir villanın 300-500 bin dolara satıldığı oldukça lüks yerleşim alanları da hızla çoğalıyor. Her birinde 250-400 lüks villanın bulunduğu, elektriklerin hiç kesilmediği, sıkı şekilde korunan bu modern köylerde ise Kuzey Irak'ın elit tabakası yaşıyor.

90 MİLYON DOLARLIK ELMAS İTHAL EDİLDİ

Kuzey Irak'ta, lüks yaşama olan düşkünlük altın ve elmas satışlarında da kendini gösteriyor. Rusya, Hindistan ve Çek Cumhuriyeti'nden son 6 ayda 90 milyon dolarlık elmasın ithal edilerek satıldığı Kuzey Irak'ta özellikle düğünlerde gelin ve damada elmas işlenmiş altınlar da takılıyor. Takı Kontrol Müdürlüğü Yetkilileri, elmasların altınla birlikte yurt dışından ithal edildiğini ve her geçen gün altının yanısıra elmasa büyük rağbet gösterildiğini dile getirdiler.

100 MİLYON DOLARLIK ALIŞVERİŞ MERKEZİ

Kuzey Irak'ın Erbil kentinin Süleymaniye karayolu üzerinde 100 milyon dolarlık bir harcamayla yapılan 5 katlı Majidmool alışveriş merkezinde tanınmış markalar bulunuyor. Vakko, Collezione, LC Waikiki, Damat, Adidas, Atasay gibi lüks markaların mağazalarının bulunduğu Majidmool Alışveriş merkezinde, cafeler, oyun ve spor alanları, çocuklara yönelik oyun alanları, bowling salonu bulunuyor. Aşırı sıcaklardan bunalan ve gündüz dışarı çıkamayan Kuzey Iraklılar her akşam başta Majidmool başta olmak üzere alışveriş ve eğlence merkezlerine gidiyor.

KÜRTLER ARTIK ROLLS-ROYCE'YE BİNİYOR

Lüks tutkusu kullanılan otomobillerde da belli oluyor. 10 yıl öncesine kadar Saddam Hüseyin devrinden kalma bölgede Brazil denen Rus yapımı araçların kullanıldığı Kuzey Irak'ta, artık eski otomobillere rastlamak mümkün değil. Araçların hemen hemen hepsinin son model olduğu bölgede, maddi durumu iyi olan Kürtlerin tercih ettiği araçların başında 'Monika' diye tabir edilen ve fiyatları 150-200 bin euro arasında değişen Land Cruise, Land Rower, Mercedes, BMW gibi genelde otomatik vitesli pahalı otomobil ve cipler yer alıyor.

Rolls Royce gibi dünyanın en pahalı otomobilleri de Kuzey Irak'ta satışa sunulmaya başlandı. Bölgenin en büyük alışveriş merkezi olan Majidmool'un alt katında sergilenen 2010 model Rolls Royce Ghost otomobil görenlerin büyük ilgisini çekiyor. İlki bir ay önce getirilen Rolls Royce otomobil kentin en zengin iş adamlarından biri tarafından alındı. 520 bin dolara Majidmool alışveriş merkezinde satışa çıkarılan Erbil'in ikinci Rolls-Royce Ghost otomobilini alışveriş merkezini gezenlere tanıtımını yapan Alan Bahdiyar, "Rolls-Royce marka otomobilin 2010 model Ghost serisinden ikincisini getirdik Erbil'e. Fiyatı 520 bin dolar. En kısa sürede bunu da satacağımıza inanıyorum" dedi.

KUZEY IRAK'IN DİĞER YÜZÜ

Kuzey Irak'ta tüm bu baş döndürücü değişimler yaşanırken, tezat görüntüler de bulunuyor. Bölgenin başkenti durumunda bulunan ve iş olanaklarının yüksek olduğu Erbil'de gece araçlarıyla gezenler, kaldırım üstlerinde, TIR parklarında, boş alanlarda yan yana yatmış çoğu genç yüzlerce kişiyle karşılaşabiliyor.

ABD'nin müdahalesinden sonra eski görkemli günlerini geride bırakan, halen sık sık bombalı saldırıların olduğu Bağdat ve Musul başta olmak üzere güney kentlerinden gelen binlerce Arap, ailelerini geçindirebilmek için Kürtlerin denetimindeki Kuzey Irak'ta buldukları her işte düşük ücret karşılığı çalışıyor.

Günde 10-15 bin dinar (15-20 TL) karşılığında başta inşaatlarda olmak üzere, temizlik, kanal açma, tuvalet açma gibi işlerde çalışan Araplar, gece ise otellere para vermemek için, kentte buldukları boş alanlarda sabahlıyor. Kaldırımlarda, TIR parklarında, boş alanlarda yere battaniyelerini seren Araplar, yanlarından geçen kamyonların tehlikesine rağmen sabaha kadar uyuyor.

OTELDE UYURSAK PARA KALMAYACAK

Geceyi otel parası vermemek için açık alanda geçiren Araplar, kendileriyle görüşen DHA muhabirine yaşadıkları sıkıntıları anlattı. ABD müdahalesinden önce işlerinin çok iyi olduğunu söyleyen Musullu Abdullah Rahim, savaşla birlikte artık iş yapamaz hale geldiklerini, yaşadıkları bölgelerde hemen her gün çatışmaların olduğunu, ailelerinin açlıkla karşı karşıya kaldığı için güvenlik açısından daha rahat olan ve iş imkanları bulunan Kuzey Irak'a geldiklerini söyledi.

Erbil'de her gün iş bulamadıklarını kaydeden Abdullah Rahim, "bazen inşaatlarda 10 günlük iş çıkıyor. Günde 10-15 bin dinara artık ne alırsak çalışıyoruz. Aldığımız para zaten az. Bu paranın bir kısmını otellere verirsek ailemize gönderecek para kalmayacak bu nedenle bulduğumuz boş arazilerde geceyi geçiriyoruz" dedi. Faleh İsmail ise, Kuzey Irak'taki yönetimin çalışmayla ilgili kendilerine herhangi bir müdahalede bulunmadığını, açık alanda geceyi geçirmelerine de izin verdiğini belirtti. İsmail, "Musul, Bağdat ve diğer kentlerde iş yok. Halk perişan. Ailemizi geçindirmek için mecburen buraya gelip çalışıyoruz" diye konuştu.

Ramazan YAVUZ- ERBİL- DHA