Kamuya Açık Alanlarda Eşlerinin İsimlerini Söyleyemediği Erkekler Anlatıyor: 'Adım Cihat'tı, Jay...

Avrupa veya ABD'de kalabalık bir havalimanında olduğunuzu düşünün. İş çıkışı karınızla buluşup hafta sonu tatiline gideceksiniz. Ama geç kaldığı için bir kafede oturup bekliyorsunuz. Eşiniz uzaktan sizi görüyor, el sallıyor ama düşüncelere dalmış olduğunuz için fark etmiyorsunuz. Dikkatinizi çekmek için ne yapabilir? Size seslenmesi işe yarardı. Ama bunu yaparsa etraftakiler panikle kaçar, güvenlik eşinizin etrafını sarar ve onu karanlık bir odaya götürerek saatlerce sorgulayabilir.

Neden?

Çünkü eşiniz kapalı bir kadın ve sizin adınız da Cihat.

Ebeveynlerinin Batı dünyasında şok, sert tepkiler ve garip şakalara yol açan bir isim verdiği insanların nasıl hayatları var?

BBC adı Cihat olan üç erkeğe, Chicagolu bir doktor, ünlü bir Suriyeli aktör ve Londra'da yaşayan Filistinli genç bir mühendise sordu.

Arapça konuşan ülkelerde Cihat çocuklarınıza vermek için çok uygun bir isimdir. Kelimenin Arapçadaki anlamı "soylu bir amaç için verilen mücadeledir". 11 Eylül saldırıları ve "Teröre Karşı Savaş" politikası bu ismi kitlesel katliamlarla eşleştirene kadar da herhangi bir isimden farksızdı.

Suriye'nin en ünlü aktörlerinden Jihad Abdo milyonlarca hayranın takip ettiği bir isimdi. Ama devlet de onu takip ediyordu. Los Angeles Times gazetesine Suriye hükümetini eleştirdiği düşünülen bir söyleşi verdiğinde arabası parçalandı.

Abdo'ya televizyona çıkarak Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ı destekleyen bir söyleşi vermesi emredilince Abdo bunu reddetti ve ülkesinden kaçtı.

Sığındığı liman ABD'ydi fakat ismi kendisine ağır bir yük oldu.

Amerikan komedi-drama filmi Patriot'un çekimleri için bulunduğu Paris'ten telefonla konuştuğumuz Abdo, "Ekim 2011'de Amerika'ya aceleyle gittim" diyor ve ekliyor:

"Gider gitmez insanlarla tanıştığımda bu… tepkilerini gördüm.

"Özellikle Orta Batı bölgelerinde adımı duyduklarında akıllarına gelen ilk şey intihar bombacıları veya Afganistan'da, Irak'ta orduya saldıran cihatçılar oluyordu."

Abdo'nun en popüler TV şovunu 50 milyon kişinin takip ettiği ünlü aktör, Los Angeles'ta tutunamadı. Katıldığı 100'den fazla oyuncu seçmelerinde reddedildi. Dominos'un pizza kuryeliği başvurusunda da…

Kariyerine sahip olmak için isminden vazgeçmesi gerektiğini fark etti.

"Benim ülkemde de herkesin korktuğu bir isme sahip olan bir kişi eğlence sektöründe ilerleyemezdi" diyor ve ekliyor:

"Shakespeare'in 400 yıl önce söylediği gibi, 'İsim dediğimiz nedir ki?'

"Ben de 'Değiştirelim' dedim. Adımı seviyorum ama hayatta kalmak istiyorum.

"Kendimi açık fikirli bir insan olarak görüyorum, eşim de öyle. O ad olmuş, bu ad olmuş fark etmez. Bizim için önemli olan dünyadaki misyonumuz, ahlakımız ve başarılarımız."

Önce Jude'u düşündü, ardından Jay'e karar kıldı. Basit ve masum.

İsim değişikliyle işinin durumu da anında değişti.

"Onlar için Jay sevilesi bir erkek ismi, Jay Leno'yu ve sevdikleri diğer adamları hatırlatıyor. Bir 'hassasiyet' yaratmıyor" diyor ve ekliyor:

"Ailem de yeni ismimi sevdi. Bunu anlıyorlar, aynısı yıllar önce Usame isminin de başına gelmişti. Rusya'da Stalin öldükten sonra Koba isminin, Almanya'da da Adolf isminin başına benzer şeyler geldi.

"Zihnim ve kalbim tamamen farklıyken adımdan dolayı sorunlar yaşamak istemiyorum."

55 yaşındaki Abdo öz ismini Suriye ve geniş Orta Doğu'da kullanıyor. Ama bazı ABD'li arkadaşlarının kendisini Jihad diye çağırmaya devam ettiğini söylüyor.

Çocuk doktoru Cihat

49 yaşındaki Jihad Shoshara hayatı boyunca Chicago'da yaşadı ve bugün kıdemli bir pediatri uzmanı, yani çocuk hastalıkları uzmanı olarak çalışıyor.

Meksika-ABD melezi bir anne ve Şamlı bir babadan olan Jihad, çocukken "garip" adıyla dalga geçildiğini hatırlıyor:

"Suriye ve Lübnan'da, genel olarak da Doğu Akdeniz'de en yaygın isimlerden biri olmasa da sıra dışı bir isim de değil.

"Aynı zamanda uniseks bir isim. Adı Cihat olan kadınlarla da karşılaştım.

"Hatta sadece Müslümanların kullandığı bir isim de değil, Cihat isimli Hristiyanlarla da tanıştım."

Ama 1970'ler ABD'sinde kesinlikle sıra dışı bir isimdi.

O da 12-13 yaşlarında aktör adaşıyla aynı kararı aldı ve Jay ismini kullanmaya başladı.

"İlkokulda, lisede ve kolejde Jay adını kullanmaya başladım. Gerçek adımı saklamıyordum ama sıkıntı yaşamamak için böylesi daha kolaydı" diyen Jihad, öz adını ne zaman tekrardan kullanmaya başladığını ise çok net hatırlıyor:

"Kolejden mezun olmuştum ve tıp okuluna başlamama bir yıl vardı. Yazı yeterince hizmet alamayan gençlere kamp danışmanlığı yaparak geçirmek istedim. Bunun için de Wisconsin kırsalına gittim.

"Çocuklarla tanışırken 'Benim adım Jihad' dedikten sonra 'Bana Jay de diyebilirsiniz' dememe izin vermeden hepsi 'Aa Jihad, havalıymış' dedi.

"Ben de 'Sekiz yaşındaki çocuklar bile bu ismi doğru söyleyebiliyorsa ben de kullanmalıyım' diye düşündüm."

Bugünlerde ise adının sohbet başlatmak için etkili bir kıvılcım olduğunu söylüyor.

İki Jihad da çocuklarına aynı ismi vermek istemediklerini söylüyor.

Doktor olan, "İslami gelenekte çocuğuna aynı ismi verip başına Jr. ekleme geleneği yok" diyor.

'Bu Müslüman sakalı değil'

BBC'nin konuştuğu en genç Cihat ise 32 yaşındaki Jehad Fadda.

İnsanların önyargıları nedeniyle adının din ile ilişkisini etkilediğini söylüyor:

"Çok dindar bir adam değilim.

"İnsanların önünde kendi seçimlerim elimden alınmış gibi hissediyorum. 'Müslüman olduğun için içki içmiyorsun' diyorlar mesela. İçki içmiyor olabilirim ama bu illa ki Müslüman olduğum için içmediğim anlamına gelmez, belki başka nedenlerim vardır."

İşgal altındaki Batı Şeria'da, Nablus'ta doğan Cihat, yedi yıl önce telekomünikasyon mühendisliği üzerine ikinci üniversitesini okumak için Newcastle'a gelmiş.

Dedesinin adını taşımaktan gurur duyduğu için adını değiştirme konusu gündeme geldiğinde değiştirmemeyi tercih etmiş.

Londra'da yaşayan 30'lu yaşlardaki pek çok erkek gibi Jehad da sakal bırakıyor. Bu, kentin hipsterları tarafından başlatılan bir akımdı.

Ama insanların onun Müslüman olduğu için sakal bıraktığını düşünmesinden rahatsızlık duyuyor:

"İronik bir şekilde ailemde kimse bu şekilde sakalı desteklemiyor.

"Müslüman biri benim sakalıma baksa bunun Müslüman sakalı olmadığını anında fark eder çünkü Müslüman sakalında bıyığa yer yoktur. Bu önemli bir fark! Müslümanlar bıyığın hijyenik olmadığını düşünür."

Müslüman yolcular için havalimanları stresli yerler olabilir. Ama Jehad kendini şanslı görüyor:

"Hiç dramatik bir olay yaşamadım. Ama rastgele aramalarda rastgele olmayan bir şekilde seçilmemi normal karşılıyorum."

Havalimanlarında Arapça konuşmamayı tercih ediyor ve eşinin başını örtmemesinin işlerini kolaylaştırdığını düşünüyor.

"Eşimle bir yerde birbirimizi kaybedersek benim dikkatimi çekmek için asla adımı haykırmayacaktır" diyor.

Peki eşi ona kamuya açık alanlarda seslenmek istediğinde ne yapıyor?

"Takma isim kullanıyor, Ju-ju diyor bana!" diye anlatıyor Jehad.

"Bu üzerine düşünerek kararlaştırdığımız bir lakap değildi" diyor gülerek:

"1.82'lik sakallı bir adamım ve biri beni Ju-ju diye çağırıyor!"