İnsanlık tarihinin 33 yıllık kara lekesi: Halepçe Katliamı

Sivilleri hedef alan en büyük kimsayal saldırı olarak tanımlanan Halepçe Katliamı'nın üzerinden 33 yıl geçti. Irak'ın kuzeyindeki Kürt kasabası Halepçe'ye 1988'de Saddam Hüseyin'in liderliğindeki Irak ordusu tarafından hardal gazı ve ölümcül sinir gazı sarinle yapılan kimyasal saldırıda binlerce sivil hayatını kaybetti.

Bugün, insanlık tarihinin kara lekesi olarak bilinen ve sivilleri hedef alan en büyük kimsayal saldırı olarak tanımlanan Halepçe Katliamı'nın yıl dönümü. Takvim yaprakları 16 Mart 1988'i gösteriyordu. İran'ın tarafını tutan Kürt savaşçıları 33 yıl önce ele geçirdiği Halepçe kasabasında 40 bini aşkın sivil yaşıyordu. Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin döneminde, Irak ordusu Kürt güçlerin kontrolüne geçen kasabayı savaş uçakları ve topçu birlikleriyle hedef aldı. Saldırı sonrası kasabadaki 5 bine yakın sivil hayatını kaybederken, 7 ile 10 bin sivilin ise yaralandığı ifade edildi. Irak'ın Süleymaniye Üniversitesi'nde Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Fuat Baban, The Sydney Morning Herald gazetesinde 2002 yılında yayınladığı yazısında, Halepçe'de kimyasal saldırı sonrası engelli doğum oranının, İkinci Dünya Savaşı'nda ABD'nin atom bombasıyla vurduğu Hiroşima ve Nagasaki'nin 4-5 katı olduğunu ifade etti.

"ELMA KOKULU ÖLÜM'

Saldırının gerçekleştirildiği gün kimyasal bombaları taşıyan MiG-23 tipi 8 uçak, Halepçe kasabasını vurdu. Saldırıdan kurtulanlar, bombaların patlamasının ardından yayılan kokuyu elma kokusuna benzetti. Katliam ve sivillere yönelik kimyasal bombaları kullanma emrini veren kişinin ise Kimyasal Ali olarak da bilinen Saddam Hüseyin'in yönetimindeki Irak ordusunun Kuzey Cephesi Komutanı Korgeneral Ali Hasan al-Majid al-Tikriti olduğu açıklandı. Devrik lider Saddam Hüseyin, 180 bin kişinin ölümüne neden olmaktan suçlanarak 2006 yılında, al-Tikriti ise 2010 yılında zehirli gazların kullanılması emrini vermekten idam edildi.

SALDIRI NEDEN DÜZENLENDİ?

Saldırı, Irak ve İran'ın 1980-1988 yılları arasında yaptıkları savaş sırasında düzenlendi. Saldırı, yaklaşık 8 yıl süren uzun savaşın son dönemlerinde, 15 Mart'ta İran'ı destekleyen Kürtlerin Halepçe kasabasını ele geçirmesinin ardından düzenlendi. Saldırının ardından olay yerine ilk gidenlerden olan Sınır Tanımayan Doktorlar, saldırıda hardal gazı kullanıldığını teyit etti. Belçikalı ve Hollandalı doktorlardan oluşan ekip, kullanılan zehirler arasında siyanürün de olduğunu ifade etti.

ERBİL BAŞKONSOLOSLUĞU'NDAN HALEPÇE MESAJI

Türkiye Cumhuriyeti Erbil Başkonsolosluğu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, saldırıyı 'tarihteki kara bir leke' olarak nitelendirdi. Yayınlanan paylaşımda, 'Baas rejimi tarafından 16 Mart 1988 tarihinde Halepçe'de düzenlenen kimyasal saldırıda binlerce sivilin acımasızca katledilmesi tarihte kara bir leke olarak hatırlanmaktadır. Bu insanlık dışı saldırıdan kaçarak kendisine sığınan Kürt kardeşlerine kapılarını açan Türkiye bu büyük acıyı bugün de paylaşmaktadır. Halepçe katliamında hayatlarını kaybedenlere Allah'tan rahmet diliyoruz' denildi.

IKBY'DE ANMA TÖRENLERİ DÜZENLENDİ

Öte yandan, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY), Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'in talimatıyla Halepçe kentine 16 Mart 1988'de düzenlenen kimyasal saldırının 33'üncü yılı nedeniyle çeşitli anma etkinlikleri düzenlendi. Erbil, Süleymaniye, Duhok ve Halepçe kentlerinde yetkililer ve vatandaşlar saygı duruşunda bulundu. Katliamın gerçekleştiği Halepçe'de ise anma etkinlikleri sabah saatlerinde başladı. Halepçe'deki "Şehitlik Anıtı" önünde düzenlenen anma törenine yetkililer, ülkedeki yabancı misyonların temsilcileri ve vatandaşlar katıldı. Kimyasal saldırıda hayatını kaybedenleri anıldı.