İngiltere seçimleri: Muhafazakarların zaferi, İşçi Partisi'nin tarihi yenilgisi

İngiltere'de Boris Johnson liderliğindeki Muhafazakar Parti 1987 seçimlerinden bu yana en büyük seçim zaferini kazandı ve açık farklı bir çoğunlukla iktidara geldi. Jeremy Corbyn liderliğindeki İşçi Partisi ise 1935'ten bu yana en büyük yenilgisini aldı.

Muhafazakar Parti'nin seçim zaferi ardından Boris Johnson Kraliçe İkinci Elizabeth'i ziyaret ederek yeni hükümeti kurma iznini aldı.

Dunbartonshire East bölgesindeki vekilliğini 149 oy farkıyla İskoç Ulusal Partisi'ne kaybeden Liberal Demokratların lideri Joe Swinson ise parti liderliğinden istifa etti.

İskoç Ulusal Partisi de Muhafazakarlardan sonra seçimin en büyük kazananı oldu.

Sonucu ilan edilmeyen tek bir bölge kalırken, 650 milletvekilliğinin 364'ünü Muhafazakarlar, 203'ünü İşçi Partisi, 11'ini Liberal Demokratlar, 1'ini Yeşiller ve 1'ini de ana partilerden ayrılarak kurulan İttifak Partisi aldı. İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda bölgelerinde bazı değişiklikler oldu.

Londra'daki parlamentoya 59 vekil gönderen İskoçya'da, İskoç Ulusal Partisi SNP sandalye sayısını 35'ten 48'e çıkararak güçlendi.

Kuzey İrlanda'da sağcı ve İngiltere ile birlikten yana Demokratik Birlik Partisi 10 sandalyesinden ikisini, soldaki Sosyal Demokrat Kuzey İrlanda partisi SDLP'ye kaybetti. Sinn Fein ise yine 7 milletvekili çıkardı ancak Sinn Fein vekilleri Kraliçe'ye bağlılık yemini etmeyi reddettikleri için parlamentoda yerlerini alamıyorlar.

Galler'deki İşçi Partisi'ne yakın ulusal parti Plaid Cymru'nun vekil sayısı 4 ile aynı kaldı.

Johnson: AB'den çıkma yetkisi

Rahat bir çoğunlukla yeniden iktidara gelen Muhafazakar Parti lideri Boris Johnson, kendisine gösterilen güveni haketmek için gece gündüz çalışacağını söyledi. Hayatlarında ilk kez Muhafazakar Parti'ye oy verdiklerini söylediği İşçi Partili seçmenlerine de teşekkür etti.

Başbakan Johnson, gelecek ay İngiltere'yi Avrupa Birliği'den çıkarma konusunda seçmenden "amasız fakatsız" yetki aldıklarını söyledi.

Johnson zafer konuşmasında bunun ülke için "yeni bir şafak" olduğunu söyledi. "Yeni bir şafak" ifadesini 1997'de 18 yıl aradan sonra ilk kez seçim kazanan İşçi Partisi'nin o zamanki lideri Tony Blair de kullanmıştı.

Muhafazakarlar 1987 yılında Margaret Thatcher liderliğinde girdikleri seçimden bu yana en büyük zaferlerini kazanmış oldular.

Corbyn: Büyük hayal kırıklığı

Seçimde en büyük yenilgiyi, sadece 203 milletvekili alan ve geleneksel parti tabanının olduğu eski sanayi bölgelerinde büyük kayıplara uğrayan İşçi Partisi aldı.

Parti 2016 yılında yapılan Brexit referandumunda AB'den ayrılma yönünde oy veren seçmenin yoğunlaştığı Kuzey ve Orta İngiltere kasabaları ile Galler'de önemli oy kaybına uğradı.

1935 yılından bu yana en ağır yenilgisini aldığı söylenin partinin lideri Jeremy Corbyn "bir dahaki seçimde İşçi Partisi lideri olmayacağını" açıkladı.

Londra'daki seçim bölgesi Islington North'dan 10. kez milletvekili seçilen Corbyn, "Büyük hayalkırıklığı yaşadığımız bir gece" dedi.

"Umudun ve birliğin manifestosuyla" seçmenin karşısına çıktıklarını belirten Corbyn, "Brexit, toplumu fazlasıyla kutuplaştırdı. Bu kutuplaşma da sonuca tesir etti" diye konuştu.

Şimdi ne olacak?

Seçim zaferi ardından Muhafazakar Parti içinden bazı isimler, Pazartesi günü kabinede ufak değişiklikler olacağını ve Brexit anlaşmasının önümüzdeki günlerde parlamentoda bir kez daha oylamaya sunulacağını söylüyor.

İngiltere'nin AB üyeliğinden çıkışıyla ilgili çerçeveyi düzenleyen Brexit anlaşmasının kabul edilmesinin ardından Johnson hükümetinin AB ile bu kez serbest ticaret ve göç konularını belirleyen nihai anlaşmalar için masaya oturması gerekiyor.

Muhafazakar Parti seçim manifestosunda, 2021 yılı içerisinde nihai anlaşmaların da tamamlanıp AB üyeliğinden tamamen ayrılma sürecinin tamamlanması öngörülüyor.

AB liderleri, İngiltere ile "yakın işbirliğini" koruma amacıyla müzakerelerin yürütülmesine hazır olduklarını açıklamıştı.

Johnson, AB ile İngiltere arasındaki serbest dolaşım uygulamasına son verilmesi ve puan sistemine dayalı yeni bir göçmen sisteminin kurulmasını istiyor. Yeni hükümetin ayrıca, AB dışındaki ülkelerle de serbest ticaret anlaşmaları yapması bekleniyor.

Son beş yıl içerisinde biri referandum, biri yerel seçim, biri Avrupa Parlamentosu ve üçü de genel seçim olmak üzere altı kez sandık başına giden İngiltere'de bir sonraki genel seçimin 2024 yılındSeçim sonuçları, İngiltere, İskoçya, Kuzey İrlanda ve Galler'den oluşan Birleşik Krallık'ın mevcut yapısını nasıl etkileyecek?

İskoçya'da ne değiş ti?

İskoç Ulusal Partisi, parlamentoda İskoçya'ya ayrılan sandalyelerin yüzde 81'ini kazandı.

2016'da yapılan referandumda Brexit'e ülkenin diğer bölgelerinden farklı olarak yüzde 62 gibi yüksek bir oranla "Hayır" diyen İskoçya'nın egemen partisi, Brexit ile İskoçya'nın iradesinin çiğnendiğini, dolayısıyla yeniden bağımsızlık konusunda referandum yapılması gerektiğini savunuyor.

BBC politika yorumcularından Chris Mason, "Sonuçların, birliğin bütünlüğü üzerinde ciddi bir baskı oluşturduğu net bir şekilde görülüyor" diyor ve Kuzey İrlanda'da da ilk kez İngiltere ile birlikten yana partilerin azınlığa düştüğüne işaret ediyor.

Brexit sürecinde Kuzey İrlanda'nın İrlanda ile arasındaki sınırda nasıl bir değişiklik olacağı, Kuzey İrlanda ile İngiltere arasında gümrük kontrolleri koymak gerekip gerekmeyeceği, önümüzdeki sürecin en tartışmalı konuları arasında olacak.