Hawaii yangınları: Maui halkı uyarmayan yetkilileri suçluyor, turistlere 'Gelmeyin' çağrısı yapıyor

ABD tarihinin son yüzyıldaki en ölümcül yangın afetini yaşayan Hawaii’de ada halkı, turistlere bölgeye gelmekten vazgeçmeleri çağrısı yapıyor. Yetkililere karşı da büyük bir öfke var.

Hawaii doğumlu aktör Jason Momoa Instagram hesabından, “Maui şu anda tatil yapılacak yer değil” mesajı verdi.

Momoa, “Seyahat etmeyin, büyük acı yaşayan adada varlığınıza ihtiyaç duyulduğuna kendinizi inandırmayın” açıklaması yaptı.

44 yaşındaki yıldız ismin açıklaması, sahilde yüzen turistlerin görülmesi sonrası geldi.

Çok sayıda ölümün yaşandığı Lahaina kenti, bir zamanlar Hawaii Krallığı’nın tarihi başkenti konumundaydı.

Birkaç saat içinde yerle bir olan kentte resmi açıklamaya göre en az 93 kişi öldü. Yüzlerce kişinin kayıp olduğu ve ölü sayısının ciddi şekilde artacağı ifade ediliyor.

BBC’ye konuşan bir kadın da, hiçbir Hawaii’linin bu sularda yüzmeyeceğini, sörf ve dalış yapmayacağını söylüyor.

Aynı kişi tepkisini göstermeye devam ediyor:

“Bu sularda yalnızca birkaç gün önce insanlarımız öldüler. Aynı sularda ertesi gün ziyaretçiler, turistler suya girdi. Bu bizim ve onların kalplerinin ne kadar farklı yerlerde olduğunu gösteriyor. Şu anda iki Hawaii var; biri bizim yaşadığımız biri onların yaşadığı.” dedi.

Turizm, ada ekonomisinin en büyük gelir kalemi konumunda bulunuyor.

2019 yılında 18 milyar dolarlık bir gelir sağlandı.

Lahaina'da afet nasıl adım adım geldi?

Hawaii’e ulaşan BBC muhabirleri Holly Honderich ve Max Matza kaleme aldı

Bir zamanlar Hawaii’nin krallığının başkenti bugün bir krematoryum görünümünde.

Adanın batı ucunda kuru otları yakarak yokuş aşağı savrulmaya başlayan ateş, kentte bir alev çemberi oluşturdu.

Faciadan dört gün sonra halen insan kalıntıları bulunuyor

Ölü sayısı resmi olarak 100’e yaklaşsa da henüz arama yapılan alan Lahaina’nın yüzde 3’lük bir bölümüne karşılık geliyor.

Maui Polis Müdürü John Pelletier, “Facianın büyüklüğünü henüz hiçbirimiz tam olarak bilmiyoruz” diyor.

BBC’ye konuşan onlarca afetzede, olayın nasıl başladığı ve geliştiğine ilişkin daha net bir görüntü ortaya koyuyor.

Dakikada 1,5 kilometre mesafe katettiği söylenen yangın hakkında ortaklaşa dile getirilen bir diğer önemli şey, resmi bir uyarının yapılmadığına yönelik.

Salı sabahı Lahaina halkı elektriklerin kesik olduğu bir sabaha uyandı. Telefonlar şarj edilmemiş, klimalar çalışmıyordu.

Birçok kişi kesintinin nedeninin Dora Kasırgası olduğunu düşündü. Yetkililer kasırganın 105 kilometre hıza kadar çıkabilecek rüzgar sağanakları uyarısı yapmıştı.

Yakındaki yangınlarla da rüzgar arasında henüz bir bağlantı kurulmamıştı.

Saat sabah 09.55’te yetkililer Lahaina yangınlarının tamamıyla kontrol altına alındığını duyurdu.

Richard Tenison isimli evsiz, bir eczanenin girişine kendine yer yapmıştı, ancak rüzgarın hızı yatağını kaldırımdan kaldıracak kadar şiddetliydi.

Tarihi kentin merkezinde yaşayan Lynn Robison ilk kez duman kokusu aldığında saatin sabah 8 sıralarında olduğunu söylüyor. Ancak o sırada kent bir panik haline çok uzaktı.

Öğleden sonra 3 sıralarında ise her şey değişmeye başladı.

Kent sakini olan Les Munn, evin dışında çöp atarken komşusu ile karşılaştığını, ancak rüzgar sesinden birbirlerini duyamadıklarını anlattı. Havadaki kül ve tozu da yakındaki bir inşaata bağladılar. İki komşu apartmanın farklı çıkışlarına doğru ayrıldı. Dakikalar sonra ise binanın duman alarmı çalmaya başladı.

Apartman sakinleri dışarı çıktığında bina çevresindeki çalılar alev almıştı.

Munn, “O anda herkes panik yapmaya başladı” diye anlatıyor.

Ne Munn ne de BBC’nin konuştuğu iki düzine afetzede, o anlarda henüz resmi bir tahliye uyarısı yapılmadığını söylüyor.

Hawaii Takımadaları'nın en büyük ikinci adası Maui’de, 80 adet açık hava siren sistemi bulunuyor. Bunlar tsunami veya farklı afet olasılıklarına karşı aylık olarak test ediliyor.

Ancak bu erken uyarı sistemleri afet günü çalışmadı. Hawaii başsavcılığı bunu doğruladı ve bir soruşturmanın yürütüldüğünü duyurdu.

Birçok kişiye ve yetkiliye göre alevler çok hızlı hareket etti. Ortaya çıkan duman tabakası da birkaç metre öteyi görmeyi güçleştirdi, uçuşan közler insanların ciltlerini yaktı.

Richard Tenison, “Doğru düzgün bir şey görünmüyordu. İnsanlar araçları ile kaçmaya çalışırken birbirlerine çarptı” diyen anlattı o anları.

2.200’den fazla bina yerle bir oldu. Evler, dükkanlar, kiliselerden oluşan Lahaina’nın sokaklarından geriye erimiş metal ve kül enkazı kaldı.

Maui’ye ailesi ile Kansas’tan turist olarak gelen Tee Dang, araçlarıyla kaçarken yolda diğer araçların yanmaya başladığını anlatıyor. Bu manzara sonrası araçlarını olduğu yerde bıraktılar ve okyanusa koşmaya başladılar.

Dang ailesi diğer 20 kişi ile birlikte bir itfaiye görevlisi tarafından sudan saatler sonra kurtarıldı.

Kentte kayıp sayısının bine yakın olduğu düşünülüyor.

Afetten beş gün sonra bulunan cesetlerin yalnızca ikisi teşhis edilebildi.

Bölgeye kadavra tespit etmek için eğitilmiş köpekler getirildi.

Lahaina’da geride enkazla birlikte yetkililere karşın giderek artan bir öfke de var.

Yangında evini kaybeden Liz Germansky, ölü sayısının artmasının nedeni olarak federal hükümeti ve yetkilileri göstriyor

Devlete dava açmaya hazırlanan Germansky, evinin artık bir suç mahalli olduğunu savunuyor ve devam ediyor: “