Finlandiya'nın Başkenti Helsinki Evsizlik Sorununu Nasıl Çözdü?

Finlandiya'nın başkenti Helsinki, "Önce Ev" ilkesine dayanan yeni bir uygulama sayesinde evsizlik sorununu neredeyse tamamen ortadan kaldırdı. BBC Manchester Radyosu'ndan Mat Trewern'ın haberi.

Helsinki'nin görkemli merkez istasyonundan çıktığınızda bir şey hemen dikkatinizi çeker: Ne bir evsiz görürsünüz ne de dilenci.

Belediye Başkan Yardımcısı Sanna Vesikansa, çocukluğu döneminde parklarda ve ormanda yatan yüzlerce, hatta binlerce evsiz olduğunu hatırlıyor.

"Ama artık yok, Helsinki'de evsizlik diye bir sorun yok" diyor.

Son 30 yıldır evsizlik sorunu Finlandiya hükümetlerinin hep gündeminde oldu.

1987'de ülke çapında 18 bin olan evsiz sayısı 2017'de 6 bin 600'dü.

Bunların ise çoğu akraba ve arkadaşlarının yanında kalıyor, sokakta yatmak zorunda kalanların sayısı çok az.

Peki, Finlandiya bu sorunu nasıl çözdü?

Önce ev tahsis ediliyor, sonra ihtiyaçlarına bakılıyor

2007'den bu yana hükümet evsizlik sorununu "Önce Ev" ilkesine dayanarak çözmeye çalıştı.

Buna göre, sokakta yatmak zorunda olanlara bir an önce sürekli kalabilecekleri, kendilerine ait bir ev tahsis ediliyordu.

Sonra, bu insanların diğer sorunları ele alınıp ihtiyaçlarına bakılıyor. Uyuşturucu sorunu olanların tedavisi, kişilere yeni beceriler kazandırılması, eğitime veya işe yönlendirme gibi.

18 yaşında yetimhaneden ayrılıp evsiz kalan Thomas Salmi, Helsinki sokaklarında 3 yıl geçirdikten sonra, kiliseye bağlı bir kuruluş tarafından işletilen sitelerde bir daireye yerleştirilmiş.

"Her şeyinizi kaybettiğinizde hiçbir şey umurunuzda olmuyor. İntiharı düşünüyorsunuz veya ölecek miyim, güvende miyim diye soruyorsunuz kendinize. Kış ortasında dışarıda yatıyorsanız ölme ihtimaliniz var" diyor.

Şimdi 24 yaşında olan Salmi hayatını yeniden düzene koymuş.

"Önce Ev" girişimi, evsiz kişinin hiçbir önkoşul getirmeden bir eve yerleştirilmesini öngörüyor.

Kişi alkol veya uyuşturucu bağımlısı bile olsa, kendisine yardımcı olmaya çalışan personel ile iletişimi sürdürdüğü sürece bu evde kalabiliyor. Kira ödemeleri gerekmiyor.

Sitenin ortak mutfak ve kantininde veya diğer ortak kullanım alanlarında insanlar bir araya gelip sosyalleşebiliyor. Destek sunan görevlilere ulaşmak her an mümkün.

Helsinki modeli İngiltere'de de bazı pilot bölgelerde uygulanacak Resmi rakamlara göre, sadece İngiltere'de evsizlerin sayısı 2010'da 1768 iken 2017'de 4751'e yükseldi. Yardım kuruluşları gerçek rakamın çok daha yüksek olduğunu söylüyor.

Helsinki modeli İngiltere'de de bazı pilot bölgelerde uygulamaya başlanacak.

Ancak Finlandiya'da karşılaşılan bazı sorunlar da var. Evsizleri yerleştirecek ev her an bulunamadığı gibi her 5 kişiden birinin tekrar sokağa döndüğü belirtiliyor.

Finlandiya, evsizlere 3 bin 500 yeni ev ve 300 yardımcı personel için son 10 yılda bu projeye 300 milyon euro harcadı.