Davos Zirvesi nedir? Dünya Ekonomik Forumu bir elitler kulübünden mi ibaret?

Dünyanın en büyük şirketlerinin yöneticileri, çok sayıda ülke lideri ve sayısız ünlü isim bugün İsviçre'nin küçük Davos kasabasında Dünya Ekonomik Forumu için toplanıyor.

ABD Başkanı Donald Trump, iklim aktivisti Greta Thunberg ve Uber'in kurucusu Dara Khorowshahi konuşmacılar arasında olacak.

Dünya Ekonomik Forumu nedir?

1970 yılında başlayan Dünya Ekonomik Forumu, bu yıl 50. yıldönümünü kutluyor. Organizasyonun vizyonu 'Dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek' olarak özetleniyor.

Her yıl, İsviçre'nin kayak merkezlerinden birisi olan Davos kasabasında düzenlenen Forum'da, dünya liderleri, uluslararası şirketlerin yöneticileri, akademisyenler ve yardım kuruluşlarının temsilcileri bir araya geliyor, iklim krizinden gelir adaletsizliğine dünyanın sorunlarına çözümler arıyor.

Davos zirvesi olarak da adlandırılan bu organizasyon, aynı zamanda birçok isim için kapalı kapılar ardında toplantılar yapma fırsatı da sunuyor. İş anlaşmaları görüşülüyor, ülke liderleri gündemlerindeki konuları ele alıyor.

Dünya çapında tanınan ünlü isimler de bu Davos'ta yaptıkları konuşmalarla küresel bir farkındalık yaratmaya çalışıyor.

Davos'a kimler katılıyor?

Dünya Ekonomik Forumu'nun her yıl 3.000 civarında ziyaretçisi oluyor. Katılmak için davet edilmeniz gerekiyor. Davetli misafirler için organizasyon ücretsiz.

Zirveye katılmanın bir diğer yolu ise Dünya Ekonomik Forumu'na üye olmak. Üyelik bedelleri ise 625.000 doları buluyor.

Birçok ülke lideri, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin yanı sıra Coca-Cola, Goldman Sachs ve IBM gibi dev uluslararası şirketlerin en üst düzey yöneticileri bu yıl da Davos'ta olacak.

Her yıl zirveye katılan isimler arasında piyasa spekülatörü George Soros, Facebook'un kurucusu Mark Zuckerberg, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ve U2 grubunun solisti Bono var.

Davos'u eleştirenler ne diyor?

Dünya Ekonomik Forumu sadece zengin ve iktidar sahibi isimleri değil, bilim insanlarını da ağırlıyor.

Geçtiğimiz yıl, Hollandalı Tarih Profesörü Rutger Bregman, konuşmacı olarak katıldığı bir panelde delegeleri sert viçimde eleştirmiş ve "Vergilerinizi ödeseydiniz dünyada gelir adaletsizliğinden bahsediyor olmazdık" demişti.

Zirve devam ederken Davos ve diğer büyük İsviçre kentlerinde sık sık protesto gösterileri düzenleniyor.

Davos bir elitler kulübü mü?

2007 - 2008 küresel krizi öncesinde Davos'a katılmak oldukça prestijli bir kazanım olarak görülüyordu.

Ancak kriz sonrasında toplantıların bazı düzenli katılımcıları, ekonomik çöküşü tetikleyen 'sorumsuz elitler' olarak nitelenmişlerdi.

Geçen yıl, Time dergisinden Anand Giridharadas Davos'u "Modern dünyayı alt üst edenler için bir aile toplantısı" benzetmesini yapmıştı.

Katılımcılar arasına dahi bir hiyerarşi var. Herkes, her toplantıya giremiyor. Farklı renklerdeki yaka rozetleri, hangi delegenin kimin bulunduğu salona girebileceğini gösteriyor.

En üst düzey konuklara hologramlı beyaz yaka kartları veriliyor. Bu kartlarla tüm oturumlara girmek mümkün oluyor. 'Otel kartı' olarak adlandırılan en düşük seviyedeki yaka kartı ile ise konferans merkezine dahi girmek mümkün değil.

Davos bir yandan da erkeklerin ezici çoğunlukta olduğu bir organizasyon. 'Davos adamı' tabiri zengin, elit kişileri tarif etmek için kullanılıyor. 2019'da katılımcıların sadece yüzde 22'si kadındı. 2015'te ise bu oran yüzde 15'ti.

Davos'a giden helikopter trafiği ve zirve sırasında düzenlenen partiler, organizasyonun 'elit kulübü' olarak adlandırılmasına neden olan diğer yanları.

Ancak Dünya Ekonomik Forumu, tek amaçlarının küresel kanaat önderlerini bir araya getirip küresel sorunlara çözüm geliştirmeleri için platform oluşturmak olduğunda ısrarcı.

Financial Times gazetesinin köşe yazarlarından Martin Wolf, "Elitler her zaman gerçekliklerden biraz kopuk yaşıyorlar. Bu onların doğasında var. Ancak onlar olmadan bir dünya mümkün değil. Ayrıca bu kişilerin düzenli olarak bir araya gelip birbirleriyle düşüncelerini paylaşıyor olması önemli" diyor.

Davos bugüne kadar ne başardı?

Pek çok şirket, sürdürülebilirlik ya da eşitlik alanında verdikleri sözleri duyurmak için Davos'u bir platform olarak kullanıyor.

Şu ana kadar Davos Zirvelerinden çıkan en somut siyasi sonuç 1980'lerde siyasi anlamda büyük bir gerilim yaşayan (Hora krizi) Türkiye ve Yunanistan'ın savaşın eşiğinden döndürülmüş olması.

O yıllarda Türkiye Başbakanı Turgut Özal, Yunan mevkidaşıyla görüşüp, Andreas Papandreu'nun güvenebileceği bir kişi olduğu kanaatine varmıştı.

Bu yıl Davos'ta neler takip edilecek?

ABD Başkanı Trump, ilgiyi üzerinde toplayabilir. Salı günü ABD Senatosu'nda yargılama süreci başlayan Trump, aynı gün Davos'ta bir konuşma yapacak.

İklim aktivisti Greta Thunberg'in de karşısındaki zengin ve güç sahibi kişilere hitap edeceği konuşması bekleniyor.

Finlandiya'nın 34 yaşındaki Başbakanı Sanna Marin de görevdeki en genç ülke lideri olarak Davos'ta yer alacak.