Cumhurbaşkanı Erdoğan Kuzey Kıbrıs'a gidiyor, ziyaret neden önemli?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali'ne (TEKNOFEST) katılmak ve Türkiye'nin inşa ettiği yeni cumhurbaşkanlığı ve parlamento binalarının açılışını yapmak için Kuzey Kıbrıs'ı ziyaret edecek.

Erdoğan'ın çok önem verdiği ve özellikle savunma sanayi alanındaki gelişmelerin sergilendiği havacılık ve teknoloji festivalinde vereceği mesajların başta Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan olmak üzere uluslararası toplum tarafından da yakından takip edilmesi bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 3 Mayıs'ta günübirlik bir program kapsamında adada olacak.

Erdoğan'ın programında eski Ercan Havalimanı'nda düzenlenmekte olan TEKNOFEST'e katılım ve yeni cumhurbaşkanlığı ile parlamento binalarının açılışı yer alıyor.

Cumhurbaşkanı, İtalya ziyareti dönüşünde gazetecilere yaptığı açıklamada, Kıbrıs'ta "muhteşem" bir cumhurbaşkanlığı ve parlamento binası inşa ettiklerini kaydetmiş, bundan sonraki süreçte de yargı kurumları için yeni binaların yapılacağını söylemişti.

Erdoğan'ın Kıbrıs ziyareti sırasında başlıca üç önemli konuda mesajlar vermesi bekleniyor. Bunların başında 1983'te kurulan ancak şu ana kadar sadece Türkiye'nin tanıdığı "Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti"nin tanınması geliyor.

Türkiye'nin büyük önem verdiği Türk Devletleri Teşkilatı'nın üç önde gelen üyesi Kazakistan, Türkmenistan ve Özbekistan'ın AB ile ekonomik ve yatırım ilişkilerinde ilerleyebilmek için Kıbrıs Cumhuriyeti'ne Ankara'da tartışma yaratmıştı.

Erdoğan, İtalya dönüşündeki açıklamasında, bu konuya atıfta bulunmadan "KKTC'nin tanınması için gayretlerimizi de artırarak sürdüreceğiz. Türkiye olarak asla KKTC'yi yalnız ve kimsesiz bırakmayız" ifadelerini kullandı.

Erdoğan'ın adada yapacağı konuşmalarda da bu tondaki mesajlarını sürdürmesi ve Türkiye'nin Kuzey Kıbrıs'a her türlü siyasi, ekonomik ve güvenlik desteği sağlayacağını iletmesi öngörülüyor.

Türkiye, son dönemde silahlanma yönünde adımlar atan ve özellikle ABD'nin silah ambargosunu kaldırmasının ardından Kıbrıs Cumhuriyeti ile yeni güvenlik anlaşmalarını ele almasından rahatsızlık duyuyor.

TEKNOFEST'in Kuzey Kıbrıs'ta düzenlenmesinin de bu adımlara bir yanıt olarak kararlaştırıldığı Ankara'da yapılan değerlendirmeler arasında.

TEKNOFEST kapsamında başta TUSAŞ ve Bayraktar olmak üzere önde gelen savunma sanayi şirketlerinin ürünlerini sergilemesi ve gösteri uçuşları yapması bekleniyor. Bu kapsamda ATAK helikopterleri, HÜRKUŞ, Bayraktar TB2 ve AKINCI gibi hava araçları gösteri uçuşu gerçekleştirecek.

'İki devletli çözüm' vurgusu

Erdoğan'ın mesajları arasında Türk tarafının 2021'den bu yana vurguladığı "iki devletli çözüm" perspektifinin de yer alması bekleniyor.

Cumhurbaşkanı, geçen haftaki açıklamasında, "Biz Kıbrıs Adası'nda iki devletli çözümle tarihi sorunları geride bırakabileceğimizi düşünüyor, çalışmalarımızı bu yönde ilerletiyoruz" ifadelerini kullandı.

Türkiye ve Kıbrıs Türk tarafı, 2004 Annan Planı ve 2017 Crans Montana süreçlerinde federasyon temelli çözüm planlarının ele alındığını ancak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin yönetimi paylaşmak istememesi nedeniyle başarısız kalındığını kaydediyor.

Bu nedenle, 2021'de alınan ve BM'ye de iletilen bir kararla "egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü" dışında bir formülün müzakere edilmeyeceğini kaydeden Türk tarafı, adada iki farklı toplumun bulunduğu gerçeğinin kabul edilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Dışişleri Bakanlığı kaynakları da 17-18 Mart günlerinde BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in evsahipliğinde düzenlenen ve Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum taraflarının yanı sıra üç garantör devlet Türkiye, Yunanistan ve İngiltere'nin katıldığı gayri resmi Cenevre görüşmelerinin bu yönde .

Dışişleri kaynakları, "Söz konusu toplantıda, ilk defa federal model gündeme alınmadı, telaffuz dahi edilmedi. Bu itibarla, Cenevre'deki toplantı 60 yıllık Kıbrıs meselesinde yeni bir noktaya gelindiğini de bir anlamda ortaya koydu" değerlendirmesini yaptılar.

Toplantıda iki toplumun yaşam kalitesini artırmaya dönük işbirliği alanlarının ve somut projelerin ele alındığını belirten kaynaklar, "Türkiye'nin Kıbrıs meselesinde yürüttüğü tavizsiz politikaların neticesinde bu noktaya gelinmesi önem taşımaktadır" ifadesini kullandılar.

'Başörtüsü tartışması'

Erdoğan'ın gündeminde yer alması beklenen diğer bir konu ise Nisan ayı içinde Kıbrıs'ta büyük tartışma yaratan liselerde başörtüsüne serbestlik getiren karar ve bunun yarattığı tartışma.

Kuzey Kıbrıs yönetimi, başörtülü bir öğrencinin okula alınmaması üzerine başlayan tartışmalar sonunda bir tüzük hazırlamış ve zorunlu eğitim yaşında olan öğrencilerin kıyafetini belirleme yetkisinin tamamen okul idarelerine bırakıldığı, lise çağındaki öğrencilerin ise okul üniformasıyla birlikte inançlarının gerektirdiği belirli kıyafetleri giymekte serbest olduğu kararı almıştı.

Muhalefet partileri ve sendikalar bu gelişmeye şiddetle karşı çıkmış ve yönetimi Türkiye'deki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarının etkisi altına kalmakla suçlamışlardı.

Bu konuya Ankara'dan resmi bir yanıt gelmedi. Ancak Türk basınına yansıyan haberlere göre Erdoğan, adaya ziyareti sırasında bu konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunacağının işaretini verdi.

21 Nisan tarihinde düzenlenen AKP Merkez Karar ve Yönetim Kurulu (MKYK) toplantısında bu konunun gündeme geldiğine dair haberlere yer veren Türk basınına göre, Erdoğan yaşanan gelişmelere tepki gösterdi ve "Bu, hadsizliktir. Önümüzdeki günlerde KKTC'ye bir ziyaret yapacağız. Gerekli mesajları orada vereceğiz. Bunları sıkılamazsan hadlerini bilmiyorlar" değerlendirmesini yaptı.

Basında çıkan bu haberlere Cumhurbaşkanlığı ya da İletişim Başkanlığı'ndan bir yalanlama gelmedi.