Çin, Afganistan'a Yardım Etmeli

Afganistan'ın Farah eyaletinde Çin'in hibe ettiği gıda yardımı alan Afgan ihtiyaç sahipleri, 22 Haziran 2023. (Fotoğraf: Mashal/Xinhua)

Çin'in Afganistan'ın sorunlarının çözümünde oynadığı hayati rolü vurgulayan Celal Bazwan, Nisan ayında yayınlanan Çin'in Afganistan Konusundaki Tutumu başlıklı belgeye atıfta bulunarak, "Çin'in kısa süre önce yayınlanan Afganistan'a yönelik dış politikasının bu konuda dillendirilen en iyi görüş olduğunu düşünüyorum" dedi.

KABİL, 3 Temmuz (Xinhua) -- Kabil merkezli Kardan Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan Celal Bazwan, Shanghai İşbirliği Örgütü'nün (SCO), üyelerinin çoğunun Afganistan'a komşu ülkeler olduğu ve bu ülkeyi daha iyi anladığı göz önüne alındığında, Afganistan'a barış, istikrar ve kalkınma alanlarında proaktif olarak yardım etmesinin beklendiğini belirtti.

Bazwan, SCO Devlet Başkanları Konseyi'nin 4 Temmuz'da yapılacak 23'üncü toplantısı öncesinde Xinhua ile yaptığı söyleşide, "Birincisi, Afgan halkının yüzde 90'ından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Dolayısıyla SCO, insani yardım sağlayarak Afgan halkına yardım edebilir. İkincisi, en önemlisi ekonomik işbirliği" dedi.

Afganistan'ın Belh vilayetinde bir çeltik tarlasına çeltik eken çiftçiler, 23 Haziran 2023. (Fotoğraf: M. Fardin Nawrozi/Xinhua)

Afganistan, tarım ülkesi olarak, hala geleneksel tarım araçlarına bağımlı. Akademisyen, bu alanda lider olan Çin'in tohum, makine ve tarımsal eğitim sağlayarak Afganistan'ı destekleyebileceğini ifade etti.

Uzman, Afganistan ile SCO'ya üye ülkeler arasındaki ticari ve ekonomik işbirliğinin potansiyel faydaları hakkında, "Ekonomik anlamda yeniden entegrasyon, yatırım ve ticaretin, Afganistan'a altyapısını yeniden inşa etmede yardım edebileceğini ve doğrudan yabancı yatırımın da Afgan halkı için iş olanakları yaratacağını düşünüyorum" dedi.

"Afganistan SCO için bir tehdit oluşturmuyor ve örgüte üye ülkeler Afganistan'daki fiili yetkililerle koordinasyon yoluyla ve diplomatik teması sürdürerek terörizmle nasıl mücadele edileceği konusunda deneyime sahip" diyen Bazwan, terörle mücadelede SCO üyeleri ile Afganistan arasında diplomatik temas ve istihbarat paylaşımının önemini vurguladı.

Çin'in Afganistan'ın sorunlarının çözümünde oynadığı hayati rolü vurgulayan uzman, Nisan ayında yayımlanan Çin'in Afganistan Konusundaki Tutumu başlıklı belgeye atıfta bulunarak, "Çin'in kısa süre önce yayımlanan Afganistan'a yönelik dış politikasının bu konuda dillendirilen en iyi görüş olduğunu düşünüyorum" dedi.

Afganistan'ın Gazni vilayetinde Kurban Bayramı öncesinde yerel bir pazarda alışveriş yapan halk, 25 Haziran 2023. (Fotoğraf: Marjankhil/Xinhua)

Uzmana göre, Afganistan'ın güvenlik ve istikrarı tüm SCO üye ülkelerinin çıkarına. SCO, Afganistan'ın karayla çevrili bir ülkeden karayla bağlantılı bir ülkeye dönüşmesine yardım ederek diğer ülkelerle bağlantılılığını ve bölgesel entegrasyonunu artırabilir.