Cemal Kaşıkçı: ABD, cinayetle ilgili istihbarat raporunu bugün kamuouyuna açıklayacak

ABD, Cemal Kaşıkçı cinayeti ile ilgili istihbarat raporunu bugün kamuouyuna açıklayacak. 2019'da hazırlanan ancak eski ABD Başkanı Donald Trump'un kamuoyla paylaşmadığı raporda, cinayetin sorumlusu olarak Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın gösterildiği sanılıyor.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Başkan Joe Biden'ın raporu okuduğu ve Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz el-Suud ile yakında bir telefon görüşmesi yapacağı belirtildi.

Muhalif Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı, 2 Ekim 2018'de Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda öldürülmüştü.

Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'dan gönderilen bir heyet tarafından öldürüldüğü ortaya çıktı. Cesedi ise tüm aramalara rağmen henüz bulunamadı.

Veliaht Prens Muhammed Bin Selman, 2019'daki bir açıklamasında "Kaşıkçı cinayetini işleyenlerin sorumluluğunda olduğunu" kabul etmiş ancak cinayetten haberi olduğu iddialarını yalanlamıştı.

Suudi yetkililer, cinayeti işleyenlerin, bunu yönetimden habersiz yapan ve görevini kötüye kullanan kişiler olduklarını öne sürmüştü.

Suudi Arabistan Başsavcısı da, Kaşıkçı'nın ülkeye dönmesi için kendisiyle görüşmeler yürüten, ancak Kaşıkçı geri dönmeyi reddedince cinayet emrini veren istihbarat servisi başkan yardımcısının, bu kararını yönetime bildirmediğini söylemişti.

Suudi Arabistan'da yargılanan beş kişi hakkında ölüm cezası verilmiş ancak bu daha sonra 20 yıl hapis cezasına çevrilmişti.

Raporla ilgili ne biliniyor?

Dört Amerikalı yetkilinin Reuters ajansına yaptığı açıklamaya göre raporda, Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın, "Kaşıkçı cinayetine onay verdiği" ve "muhtemelen cinayeti emrettiği" belirtiliyor.

Yetkililer, rapordaki bilgilerin esas olarak ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'na (CIA) dayandırıldığını söyledi.

Kaşıkçı'nın yazılarının yayımlandığı Amerikan Washington Post gazetesi ise CIA'in değerlendirmesinin, Veliaht Prens'in kardeşi olan ve cinayet işlenirken Suudi Arabistan'ın Washington Büyükelçisi olan Prens Halid Bin Selman'ın yaptığı bir telefon görüşmesine dayandığını yazmıştı.

Halen Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı olan Prens Halid'in, Veliaht Prens'in talebi üzerine Kaşıkçı'ya telefon ettiği ve İstanbul'daki Suudi konsolosluğuna gitmesinin güvenli olduğuna dair güvence verdiği iddia ediliyor. Prens Halid ise Kaşıkçı ile irtibata geçtiği iddialarını reddetti.

Birleşmiş Milletler raportörü Agnes Callamard ise 2019'da Suudi Arabistan'ı, Kaşıkçı'yı "kasıtlı, planlı bir şekilde öldürmekle" suçlamıştı.

Rapor neden şimdi yayımlanıyor?

Raporun yayımlanması, Biden'ın Suudi Arabistan ile ilişkileri yeniden düzenleme ve Suudilere karşı eski başkan Donald Trump'tan daha katı tutum alma politikasının bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Trump yönetimi, raporun yayımlanması yönündeki talepleri reddetmiş, Suudilerle işbirliğinin geliştirilmesi üzerinde durmuştu.

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Çarşamba günkü açıklamasında Biden'ın Veliaht Prens ile değil Kral Selman ile görüşeceğini vurgulamış, ancak bunun ne zaman olacağına dair detaylı bilgi vermemişti.

Biden, Suudi Arabistan'a yönelik büyük politika değişikliğine giderek, Suudi Arabistan önderliğinde koalisyon güçlerinin Yemen'e karşı yürüttüğü saldırıları desteklemeyeceğini açıklamıştı.

Cemal Kaşıkçı'ya ne olmuştu?

59 yaşındaki Cemal Kaşıkçı, boşanma belgelerini almak üzere 2 Ekim 2018'de Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu'na girmiş ve bir daha çıkmamıştı.

Suudi savcılık yetkilileri, Kaşıkçı'nın zorla alıkonulduğu ve fazla miktarda sakinleştirici iğne yapılması nedeniyle öldüğünü, ardından cesedinin parçalanarak konsolosluk dışındaki birine teslim edildiğini söylemişti.

Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili olarak İstanbul'da açılan davada ise son olarak iki iddianame birleştirilmiş ve şüpheli sayısı 26'ya çıkmıştı.

İlk iddianamede Ahmet bin Muhammed El Asırı ve Saud Al Kahtanı, "tasarlayarak ve canavarca hisle eziyet çektirerek kasten öldürmeye azmettirme" suçlamasıyla; diğer 18 şüpheli ise "tasarlayarak ve canavarca hisle eziyet çektirerek kasten öldürme" suçlamasıyla yargılanıyordu.

İkinci iddianamede ise altı firari şüpheli hakkında suçlamalar yer almıştı. Cinayete karışmakla suçlanan zanlılardan muavin konsolos Sultan Yahya A. ve ateşe Yasit Halit M.'nin, "tasarlayarak ve canavarca hisle eziyet çektirerek öldürme" suçundan müebbet hapisleri isteniyor.

Davada bir sonraki duruşma 4 Mart'ta görülecek.