Brezilya'yı Sarsan Yolsuzluk Soruşturmaları: Kilit İsimler ve Kavramlar

Brezilya'da kabinenin yaklaşık üçte biri hakkında, yolsuzluk suçlamaları nedeniyle soruşturma başlatıldı

Peki soruşturmalardaki kilit isimler kimler? Sık sık kullanılan bazı kelimelerin anlamları ne?

Bu isim ve kavramlardan en önemlilerini derledik.

Araba Yıkama (Portekizce'de Lava Jato)

Bu, Mart 2014'te ülkenin en büyük inşaat firmaları hakkında başlatılan yolsuzluk soruşturmasına verilen isim.

Bu şirketler, devlete ait petrol şirketi Petrobras'la yaptıkları sözleşmelerde, Petrobras'tan fazla para almakla suçlanıyor.

Dilma Rousseff Brezilya'nın eski devlet başkanı. 31 Ağustos 2016'da mali yasaları çiğnediği gerekçesiyle görevden alındı.

Rousseff, 2003 ile 2010 yılları arasında Petrobras'ın yönetim kurulu üyesiydi.

Hiçbir zaman resmi olarak yolsuzlukla ya da kişisel mal varlığını artırmakla suçlanmadı.

'Araba Yıkama' soruşturması onun devlet başkanlığı döneminde başladı.

Destekçilerine göre Rousseff'in rakipleri, onun devlet başkanlığından indirilmesini istedi. Çünkü Rousseff onlara bu soruşturmada kalkan olmayacaktı.

Komisyonlar

İnşaat şirketleriyle fazla para aldıkları sözleşmelerin ayarlanması karşılığında siyasetçilerin şirketlerden aldıkları iddia edilen pay.

Luiz Inacio Lula da Silva

Luiz Inacio Lula da Silva 2003 ile 2011 yılları arasında Brezilya'nın devlet başkanıydı. Görevden ayrılması ardından çeşitli soruşturmalarla karşı karşıya kaldı. Lula, kendisine yönelik suçlamaların hepsini reddetti.

Temmuz 2016'da bir hakim, Lula'nın "Araba Yıkama" soruşturmasıyla ilgili olarak yargıya engel olduğuna dair iddialarına dair, Lula'nın yargılanması için yeterli delillerin bulunduğuna karar verdi.

Ayrıca savcılar, Lula'nın, Angola'daki inşaat devi Odebrect'le bağlantılı bir işle ilgili olarak bir rüşvet tertibine karıştığını iddia etti.

Temmuz 2017'de beş yolsuzluk davasından birincisinde suçlu bulundu ve yaklaşık 9 yıl hapis cezasına mahküm edildi.

Mahkeme, inşaat şirketi OAS'ın, sahilde bulunan bir dairesinin gizli bir şekilde yenilenmesi görüntüsü altında Lula'nın rüşvet aldığına karar verdi. Lula'nın başvuracağı temyizin sonucuna kadar tutuksuz kalmasına karar verildi.

Michel Temer

Dilma Rousseff'in görevden azli ardından devlet başkanlığına görevine Michel Temer geldi. Temer'in bakanlar kurulunun yaklaşık üçte biri, hali hazırda yolsuzluk suçlamalarıyla ilgili soruşturma altında. Temer'in adı 'Araba Yıkama'da soruşturulan siyasetçiler listesinde bulunmuyor.

Ancak 17 Mayıs'ta O Globo gazetesi, elinde Temer'in rüşvet görüşmesini yaptığını kanıtlayan ses kayıtları olduğunu yazdı. Gazeteye göre kayıtlarda Temer, şu anda tutuklu bulunan ünlü politikacı Eduardo Cunha'ya, şahit oldukları konusunda konuşmaması için rüşvet vermeyi teklif ediyor. Temer habere büyük tepki gösterdi ve iddiaları reddetti.

Brezilya'nın seçim mahkemesi ise seçim kampanyasına yasa dışı mali destekle ilgili bir davada görgü tanıklarını dinliyor. Soruşturmada, Temer'in Rousseff'le aynı partiden aday olduğu 2014 seçimleri inceleniyor. Mahkeme, yasadışı parasal kaynakların onların kampanyaları için kullanılıp kullanılmadığını inceleyecek.

Odebrecht

Brezilya merkezli inşaat devi Odebrecht, Latin Amerika kıtasının en büyük inşaat şirketi. Şirket, Brezilya'daki ve bölgedeki diğer ülkelerdeki sözleşmelerini sağlama almak için yetkililere rüşvet verdiğini itiraf etti. 3,5 milyon dolar ceza ödemeyi kabul etti.

Şirketin eski CEO'su Marcelo Odebrecht yolsuzluktan 19 yıl hapse mahkeme oldu ve hali hazırda hapiste bulunuyor.

Marcelo Odebrecht, Petrobras yetkililerne 30 milyon dolardan fazla rüşvet vermekle suçlanıyor. O ve 76 şirket yetkilisi, dava kapsamında ceza indiriminden yararlanmak için ellerindeki bilgileri mahkemeyle paylaştı.

Petrobras

Brezilya'da devlete ait petrol şirketi. 78 bin çalışanıyla ülkede en fazla istihdam sağlayan firmalardan. Petrobras, 3 yıldır ülkeyi sallayan yolsuzluk skandalının merkezinde bulunuyor. Petrobras, yolsuzluklar nedeniyle 2015 yılında 2 milyar dolar zarara uğradığını açıkladı.

Petrobras'ın eski üst düzey yöneticileri uzun hapis cezalarına mahküm oldular ve şu anda hapisteler.

Sergio Moro

Destekçilerinin Süper Moro ismini taktığı Sergio Moro, "Araba Yıkama" soruşturmasının federal hakimi. Moro hakkında Brezilya kamuoyunda farklı görüşler bulunuyor.

Bazıları onun, ülkedeki en etkili siyasetçileri yargılamaya dair azim ve kararlığına hayranlık duyuyor.

Bazıları ise onun Luiz Inacio Lula da Silva ve Dilma Rousseff arasındaki telefon görüşmesini sızdırması gibi bazı yöntemlerini yanlış buluyor.