Brezilya'da Çöken Barajdan Yayılan Atıkların Videosu Ortaya Çıktı

Brezilya'nın güneyindeki bir demir madeninde çöken ve 300'den fazla kişinin yaşamını yitirmesine veya kaybolmasına yol açan barajdan yayılan atıkların kaydedildiği bir video yayınlandı.

Bandeirantes adlı televizyon kanalı tarafından yayınlanan görüntülerde, Minas Gerais eyaletindeki barajdan yayılan çamurun maden kantinini ve etraftaki binaları yutma anı gözüküyor.

Vale SA adlı bir şirkete ait olan madendeki 25 Ocak'ta olay, şirketin madenlerinde üç yılda yaşanan ikinci benzer vaka oldu.

Olayla ilgili devam eden soruşturma kapsamında beş kişi tutuklandı. Savcılar bunlardan üçünün, madenin çevreye etkisi konusunda sorumlulukları bulunan Vale yetkilileri olduğunu açıklandı.

Dünyanın en büyük demir cevheri ve nikel üreticisi olan Vale, savcılarla işbirliği içinde olduğunu açıkladı.

Perşembe akşamı gerçekleşen olayda 110 kişinin öldüğü kesinleşti. 238 kişi ise hala kayıp.

Baraj nasıl çöktü?

Feijão demir cevheri madeni yakınındaki baraj 25 Ocak'ta yerel saatle 13.00 sıralarında çökerek aşağıdaki başka bir barajın dolmasına neden oldu.

Barajdaki atık su, baraj tesislerini, yakınlarındaki çiftlikleri ve köyleri çamura gömdü.

Yollar da tamamen çamura gömüldüğü için arama ve kurtarma çalışmaları havadan yürütülüyor.

İlk etapta 100 kişiyle başlayan arama kurtarma çalışmalarına Cuma günü yeni ekipler de katıldı.

1976'da inşa edilen baraj bölgede maden tortusunu kullanmak üzere yapılan birkaç barajdan biri.

12 milyon metreküp kapasitesi olan baraj 3 yıldır faal olmayan bir maden bölgesinde bulunuyordu.

Baraj şirketi, olası bir çökme anında çalışanları ve çevredeki halkı uyarmak için bir sistem kurduğunu açıklamıştı. Fakat bu olayda sistem çalışmadı ve tehlikeden habersiz insanlar bir anda kendilerini zehirli atıklardan oluşan bir çamurun içinde buldu.

Cevaplanmamış sorular

Dacid Shukman, olayın yaşandığı Brumadinho kentinde bulunan BBC Bilim Editörü

Felaket bölgesinin sınırında, tehlikeli çamurun ulaştığı en uzak noktada bir adamın dizlerinin üstüne çöküp yere bıraktığı İncil'le birlikte dua ettiğini gördük.

Yerel işadamı Leandro Gil, çamurun altında kalan ailesi için dua ediyordu. Konuşmaya başlar başlamaz gözleri doldu ve tercümanımdan bir talepte bulundu: Bu felaketi haberleştirmek için İngiltere'den buralara kadar gelen muhabire sarılabilir miyim?

Trajedi karşısında afallayan Leandro, bölgedeki pek çok kişi gibi henüz cevaplandırılmamış sorular soruyor. Dünyamız nasıl bu kadar merhametsiz oldu? Değerlerimiz nasıl bu kadar aşındı da yetkililer barajın güvenliğini umursamadı?

Leandro, bunun sorumlusunun barajı yeterince güçlü kılmayan yetkili olduğunu düşünüyor. Burası şirin tepeleri olan ve demir açısından zengin bir bölge. Binlerce kişi madenlerden geçiniyor. Fakat şimdi yas tutan çok sayıda kişi maden şirketlerinin ve yetkililerin sıradaki dayanıksız barajı izlemekle yetinip yetinmediğini, benzer bir felaket yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınıp alınmadığını sorguluyor.

Vale şirketi, olay öncesinde barajdaki basıncı ölçen aletlerde olağandışı herhangi bir şey tespit edilmediğini söylüyor.

Şirketin müdürü Fabio Schvartsman, olayın alarmın aktive olamayacağı kadar hızlı gerçekleşmiş olabileceğini söylüyor.

Reuters'a konuşan bir eyalet yetkilisi ise barajın, üstünde bulunduğu toprağın sıvılaşması sonucunda çökmüş olabileceğini söyledi. Toprak sıvılaşmasına kum gibi katı maddelerin mukavemetini yitirerek sıvılaşmasına yol açıyor.

BBC Brezilya Servisi'nden Julia Carneiro, Vale'in altındaki şirketlerden birine ait bir barajın üç yıl önce çökmesinin nedeni olarak da toprak sıvılaşmasının gösterildiğini söylüyor.

İki baraj da benzer özelliklere sahip toprakların üzerine yapılmıştı: İkisi de eski madenlerle dolu, çamur ve kum ağırlıklı toprağa sahip bölgelerdi.

Olayın ardından hayatta kalan kayıpları bulma ihtimali her geçen saat azalırken yetkililer 12 milyon metreküplük zehirli çamurla nasıl başa çıkacaklarını düşünüyor.

Birleşmiş Milletler Zehirli Atıklar Özel Raportörü Başkut Tunçak, çamurun ne kadar zehirli olduğunun incelenmesi ve gerekli önlemlerin alınması için Brezilya hükümetine çağrıda bulundu.