Biden'ın yemin töreni hakkında neler biliniyor ve bekleniyor?

ABD, Kasım ayında yapılan seçimlerin ardından tarihinin en tartışmalı ve gergin dönemlerinden birini yaşadı. Bu dönem, bugün yeni başkanın resmen yemin ederek göreve başlamasıyla son erecek.

Joe Biden, yemin töreniyle birlikte ABD'nin 46'ncı başkanı olarak göreve başlamaya hazırlanıyor.

Bu yılki yemin töreni, Covid-19 salgını ve güvenlik kaygılarının gölgesi altında gerçekleşiyor. Washington'da olağanüstü güvenlik önlemlerinin alındığı ve katılımın çok sınırlı tutulacağı bu törenle ilgili merak edilenleri derledik:

Yemin töreni nedir?

Yemin töreni, ABD'de dört yılda bir kasım ayında yapılan başkanlık seçiminin ardından kazanan adayların hem başkan yardımcılığı hem de başkanlık için yemin ettiği ve resmen göreve başladığı görene verilen isim.

Tören, başkent Washington DC'deki Kongre binasının önüne kurulan özel platformda düzenleniyor.

Seçimi kazanan ismin resmen başkan olmasını sağlayan yemin, şu ifadeleri içeriyor:

"Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı'nı sadakatle yapacağıma ve Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nı en iyi şekilde muhafaza edeceğime, koruyacağıma ve savunacağıma yemin ederim."

Biden'ın bu sözlerle resmen göreve başlamasının ardından diğer başkanların da yaptığı gibi döneminin önceliklerini anlatacağı bir konuşma yapması bekleniyor.

Biden'dan hemen önce de Kamala Harris başkan yardımcısı olarak yemin edecek.

Törenin resmi bölümünün tamamlanmasının ardından sei kutlamalar başlayacak.

Biden'ın yemin töreninde neler olacak?

ABD kanunlarına göre yemin töreni seçimin ardından gelen ilk 20 Ocak tarihinde yapılıyor. Açılış konuşmaları yerel saate 11.30'da (TSİ 19.30) başlıyor.

Geleneksel olarak Başkan, tam öğle saatinde yemin ediyor. Hemen öncesinde de başkan yardımcısının yemini tamamlanıyor.

Törenin tamamlanmasının ardından Biden, önümüzdeki dört yıl evi olacak Beyaz Saray'a geçecek.

Güvenlik nasıl sağlanacak?

Başkanlık devir-teslim törenleri için genelde çok kapsamlı ve geniş çaplı güvenlik önlemleri alınır. Bu sene, her zaman alınan önlemlerden daha fazlası alınıyor.

Bunun sebebi de, Biden'ın seçim zaferinin Kongre tarafından tescillendiği 6 Ocak günü Trump taraftarlarının Kongre binasına yaptığı ve beş kişinin hayatını kaybettiği baskının ardından, aynı grupların planladığı geniş çaplı ve muhtemelen silahlı protesto gösterileri.

Yemin töreni için güvenlik önlemleri 6 Ocak'tan bu yana artarak devam etti. Şehrin geniş kesimleri yaya ve araç trafiğine kapatıldı. Gizli Servis, güvenlik planlamasının idaresini ele aldı. Binlerce polise ek olarak 15 bin Ulusal Muhafız da güvenliğin sağlanması için şehirde görev yapıyor.

Kongre baskınının ardından Washington DC'de ilan edilen olağanüstü hal devam ediyor; 24 Ocak'a kadar da geçerli olacak.

Gizli Servis adına güvenlik önlemlerini yöneten Ajan Matt Miller, Cuma günü gazetecilere yaptığı açıklamada güvenlik planlamasının bir yılı aşkın süredir yapılmakta olduğunu söyledi.

Biden'ın kapalı bir alanda yemin etmesi de öneriler arasındaydı ancak Biden, gelenekselleştiği üzere açık alanda yemin etmekte ısrar etti. Ancak katılım hem salgın hem de geniş çaplı güvenlik önlemleri sebebiyle geçen yıllara göre kısıtlı olacak.

Trump törene katılacak mı?

Görevi devreden başkanın da törene katılması, yeni başkan ve eşini eşiyle birlikte karşılaması da gelenekselleşen bir uygulama. Anca Donald Trump, eşi Melania Trump'la birlikte bu yıl yemin törenine katılmayacağını açıkladı.

8 Ocak'ta Twitter hesabından açıklama yapan Trump, "Bu soruyu soran herkese söylüyorum, 20 Ocak'taki yemin törenine gitmeyeceğim." ifadelerini paylaştı. 20 Ocak günü Trump'ın bir askeri havalimanında kendisinin düzenlediği dar kapsamlı veda töreninin ardından halihazırda eşyalarını taşımış olduğu Florida'daki evine doğru uçakla yola çıkması ve buraya yerleşmesi bekleniyor.

Bazı destekçileri ise, seçim sonuçlarının yanlış olduğuna dair asılsız iddialar ortaya atan Trump'ın "ikinci yemin törenini" online olarak düzenleyeceklerini açıkladı. 68 binden fazla kişi, Facebook üzerinden bu online "yemin töreni"ne katılacağını yazdı.

2016'da seçimi Demokrat rakibi Hillary Clinton'a karşı Trump kazanmış, 20 Ocak 2017'deki yemin törenine hayatta olan eski başkanlar da katılmıştı. Hillary Clinton da, eski ABD Başkanı eşi Bill Clinton'a yemin töreninde eşlik ederek iki ay önce kaybettiği rakibi Trump'ı tebrik etmişti.

Bugüne kadar sadece üç ABD Başkanı, görevi haleflerine devredecekleri yemin törenine kendi tercihiyle katılmadı: ABD'nin 2. Başkanı John Adams (1801), oğlu 6. ABD Başkanı John Quincy Adams (1829) ve 17. ABD Başkanı Andrew Johnson (1869). Yani görevi devreden bir başkanın törene katılmadığı son tarih, bundan 152 yıl önceydi.

Trump katılmayacak olsa da yardımcısı Mike Pence, törene katılacağını açıkladı.

Covid-19 salgını hangi değişikliklere yol açtı?

Normal şartlarda yemin törenlerinde yüz binlerce insan Washington DC'ye akın eder, otelleri doldururdu. 2009'da göreve gelen Barack Obama'nın yemin töreni için iki milyon kişi başkente gitmişti.

Ancak bu sene kutlamalara katılım "Büyük oranda kısıtlanacak." Biden'ın ekibi, bu açıklamayı yaparak Amerikalılara evde kalmaları, tören için seyahat etmemeleri çağrısı yaptı. Aynı çağrı, Kongre baskınının ardından güvenlik görevlileri tarafından da tekrar edildi.

Tüm bu önlemlere rağmen bu yıl da gelenekselleşen şekilde Harris ve Biden, Kongre binasının önünde, National Mall adı verilen alana bakacak şekilde dışarıda yemin edecek.

Bu geleneği Ronald Reagan 1981'deki yemin töreninde başlatmıştı. Ancak bu kez yemin edilen alanda sadece 200 sandalye olacak. En fazla birkaç gün öncesine kadar negatif Covid-19 testi getirme zorunluluğu olan bu 200 kişi, maskeleriyle ve sosyal mesafeli şekilde oturarak töreni yerinde izleyecek.

Biden ise yemin ettiği sırada maske takmayacağını söyledi.

Daha önceki törenlerde, yeminleri yerinde izlemek isteyenler için 200 bin bilet satılırdı. Ancak bu kez sadece 1,000 bilet satılıyor.

Aynı zamanda başkomutan da olan başkanın görevi devralırken geleneksel olarak orduları denetlediği, Pennsylvania Caddesi'nden Beyaz Saray'a kadar süren askeri geçit töreni de bu yıl yapılmayacak. ABD genelinde askerlerin görüleceği bir ekran kurulacak ve "denetleme" sanal olarak yapılacak.

Ardından Biden, Harris ve eşleri, bir bando takımı ve askeri birlik eşliğinde Beyaz Saray'a geçecek.

Törende kim sahne alacak?

Daha önceki yıllarda yemin ederek başkanlık görevine başlayacak isimler, törende sevilen meşhur sanatçıları da sahneye çıkarmıştı. Bu yıl da salgın ve güvenlik kısıtlamalarına rağmen gelenek devam edecek.

Seçim kampanyası boyunca Biden ve Harris'i destekleyen ve bazı toplantılarında da sahne alan Lady Gaga, yemin töreninde de sahneye çıkarak Amerikan milli marşını seslendirecek. Törenin müzik yayını yapılacak kısmında da Jennifer Lopez sahne alacak.

Biden görevi devraldıktan sonra yapılacak olan kutlama töreninde de, oyuncu Tom Hanks 90 dakikalık bir televizyon programı sunacak.

Daha önce bu programlar tören alanında olurdu ancak bu kez salgın sebebiyle sadece televizyonda yayımlanması için düzenleniyor.

Bu programda da Jon Bon Jovi, Demi Lovato ve Justin Timberlake yer alacak. Başkanlığı ve seçim kampanyası boyunca Trump'ı destekleyen Fox News dışında tüm büyük ABD televizyonlarında ve internet yayınlarında program canlı yayımlanacak.

Obama'nın ilk seçim zaferinin ardından 2009'da düzenlenen yemin töreninde Aretha Franklinsahne almıştı. Beyoncé de hem 2009 hem 2013'teki yemin törenlerine katılmış; 2013'te milli marşı seslendirmişti.

2013'te Kelly Clarkson ve Jennifer Hudson da sunuculuk yapmıştı.

Donald Trump'ın ise 2017'deki yemin töreninde sahne alacak sanatçı bulmakta zorlandığı haberleri, ABD basınına yansımıştı. Bu haberlere göre Celine Dion, Kiss ve Garth Brooks'a teklif gitmiş ancak tümü teklifi reddetmişti.

Nihayetinde yemin töreninde Rockettes, Lee Greenwood ve 3 Doors Down grubu sahne almıştı.