Amerika, Sudan'a yeni yaptırımlar açıkladı; etnik ve bölgesel gerilimler yeniden gündeme geldi
ABD, Sudan hükümetinin 2024 yılında ordunun Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ile girdiği çatışmada "kimyasal silah kullandığı" sonucuna varmasının ardından ülkeye yaptırım uygulayacağını duyurdu. Bu karar dikkatleri yeniden Sudan'a çevirdi.
Hartum'un üçlü başkent yapısındaki ilçelerden biri olan Omdurman ile Kuzeybatı Kordofan bölgesinde, Sudan Ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Özellikle Omdurman'ın El-Saliha mahallesinde ve Kordofan'ın El-Huvey bölgesinde orduya yöneltilen "sivil halka yönelik ciddi ihlaller" raporları dikkatleri üzerine çekti. Bu eylemler bazı vakalarda etnik ve bölgesel temellere dayanmakla suçlanıyor; uluslararası bağımsız soruşturmalar açılması çağrılarını beraberinde getirdi.
Etnik Temelli Tasfiye İddiaları Güdeme Geldi
Omdurman'ın güneyindeki El-Saliha'da, Sudan Kurtuluş Halk Hareketi – Demokratik Devrimci Kanat tarafından ordu "soykırım suçu" işlemekle suçlandı. İddialar, hedef alınan sivillerin etnik ya da bölgesel mensubiyetleri nedeniyle tasfiye edildiğini öne sürüyor. Şahitlerin aktardığına göre ordu, El-Saliha'da sivillerin evlerini askeri üs olarak kullandı; insansız hava araçlarıyla yapılan bombardımanlarda birçok sivil hayatını kaybetti, mülkler tahrip edildi. Yerel kaynaklar, bu saldırıların yüzlerce ailenin El-Saliha'dan Omdurman merkeze ve Beyaz Nil Eyaleti'ne göç etmesine yol açtığını, bölgeye uygulanan abluka nedeniyle temel ihtiyaçlardan mahrum kaldıklarını belirtiyor.
Kordofan'da Şiddet Artarak Devam Ediyor
Kuzeybatı Kordofan'ın El-Huvey ve Um-Ruvaba bölgelerinde de çatışmalar yoğunlaştı. Bölgeden gelen raporlara göre, Hızlı Destek Kuvvetleri'nin şehir merkezini ele geçirmesinin ardından ordu birlikleri bazı noktalarda teslim oldu. Ordunun El-Huvey'de sivillerin evlerini canlı kalkan olarak kullanması, halkın çektiği acıları derinleştirdi. Aynı zamanda insansız hava araçlarıyla düzenlenen hava saldırılarının kimi zaman sivil hedefleri vurduğu, ağır can ve mal kayıplarına yol açtığı bildirildi.
Barış Çabası mı, Stratejik Hamle mi?
Öte yandan Hızlı Destek Kuvvetleri, "Zaferin Temizleri" ve "İyi Niyet Girişimi" gibi insani yardım koridorları açmayı ve bölge istikrarını desteklemeyi amaçlayan inisiyatifleriyle kendini "barış yanlısı" olarak lanse ediyor. Bu adımlar, çatışma bölgesindeki halkın desteğini kazanmalarını sağlıyor.
Soruşturma ve Yargılama Çağrıları
Uluslararası ve yerel aktörler, Omdurman ve Kuzeybatı Kordofan'daki ihlallerin bağımsız bir şekilde soruşturulmasını talep ediyor. Sudan'daki Amerikan Büyükelçiliği, başkent Hartum'un birkaç ay önce ordunun kontrolüne geçmesinin ardından etnik temelli cinayetlere ilişkin raporlardan duyduğu endişeyi dile getirdi. Aynı zamanda Sudanlı insan hakları örgütleri, bu tür suçların "alışılmış bir manzaraya" dönüşmemesi gerektiğini vurgulayarak sorumluların adalet önüne çıkarılmasını istiyor.
