Afrika'nın en zengin kadını Isabel dos Santos'a bir milyar dolarlık yolsuzluk soruşturması

Angola Başsavcılığı Afrika'nın en zengin kadını olan, eski Devlet Başkanı Jose Eduardo dos Santos'un kızı Isabel dos Santos hakkında zimmetine para geçirmek ve kara para aklama suçlarından inceleme başlatıldığını açıkladı.

İngiltere'de yaşayan dos Santos'un ülkesine dönmemesi halinde hakkında uluslararası tutuklama emri çıkarılacağı belirtiliyor.

Başsavcı Helder Pitta Gros, suçlamaların dos Santos'un devlete ait petrol şirketi Sonangol'un yönetim kurulu başkanı olduğu dönemi kapsadığını belirtti.

Angola'da cumhurbaşkanlığına adaylığını koymayı planladığını söyleyen dos Santos geçen hafta sızdırılan gizli belgelerle gündeme gelen yolsuzluk iddialarını reddetmişti.

Neyle suçlanıyor?

Angola'daki savcılar, dos Santos ve yakın çevresinin devleti en az bir milyar dolar zarara uğrattığını söylüyor.

Soruşturma, kötü yönetim, zimmete para geçirme, para aklama ve nüfuzunu kişisel çıkarları için kullanma iddialarına yönelik.

Soruşturma sonunda dos Santos ve beş diğer şüpheli hakkında dava açılıp açılmayacağına karar verilecek.

Dos Santos Haziran 2016'da babasının cumhurbaşkanı olduğu dönemde tartışmalı bir şekilde Sonangol'un başına getirilmişti. Dos Santos, 2017'de babasının halefi Joao Lourenço tarafından görevinden alındı.

Sonangol'daki yeni yönetimin usulsüz para transferleri yapıldığı yolundaki uyarıları üzerine soruşturma başlatıldı. Dos Santos'un Angola'daki mal varlıkları donduruldu.

Kişisel serveti 2 milyar dolar civarında olduğu belirtilen dos Santos'un ağırlıklı olarak Angola ve Portekiz'de bazı bankalar, petrol ve telekomünikasyon şirketlerinde hisseleri var.

Isabel dos Santos kimdir?

Kaynak: Forbes dergisi

Dos Santos'un, görevi sırasında ve görevine son verildikten sonra Dubai merkezli bir danışmanlık şirketine 58 milyon dolar tutarında ödeme yaptığı belirtiliyor.

Bu ödemelerin yapıldığı Matter Business Solutions'ın sahibi ve yöneticisinin dos Santos'un yakın arkadaşı olduğu ortaya çıkmıştı.

BBC'nin ulaştığı belgeler, dos Santos'un görevden alındığı gün bile şirkete yüz binlerce dolarlık ödeme yapıldığına işaret ediyor.

Matter Business şirketinin avukatları, Angola'nın petrol sektörünün yeniden yapılandırılması için danışmanlık hizmeti verdiklerini, faturaların ise kendilerinin hizmet satın aldıkları taşeron danışmanlık şirketlerinin yaptıkları işlerin karşılığında düzenlendiğini söylüyor.

Bir başka belge ise dos Santos'un zenginleşmesinde önemli rol oynayan Portekizli enerji şirketi Galp'teki hisselerine ilişkin detayları içeriyor. Sahibi olduğu şirketlerden biri, bu hisseleri 2006 yılında Sonangol'dan satın almıştı.

Babası kararnameyle krediyi garanti altına aldı

Belgeler, dos Santos'un bu hisseler için biçilen bedelin sadece yüzde 15'ini peşinat olarak ödediğini, kalan 70 milyon doların ise yine Sonangol'dan çok düşük faizle kredi dönüştürüldüğüne işaret ediyor.

Dos Santos, elmas sektöründe de benzer işlemlerle çıkar sağlamakla suçlanıyor. Belgelere göre, dos Santos'un eşi Sindika Dokolo, 2012 yılında Angolalı elmas şirketi Sodiam ile tek taraflı bir anlaşma imzalamış.

Bu anlaşmaya göre, her iki tarafın da İsviçreli lüks mücevher şirketi de Grisogono'da alacakları hisselerde yüzde 50-50 ortak olmaları gerekiyordu.

Ancak şirket devlet tarafından finanse edilmişti. Belgeler, anlaşmadan 18 ay sonra Sodiam'ın ortaklığa 79 milyon dolar koyduğunu, Dokolo'nun ise bu ortaklık için sadece 4 milyon dolar sermaye koyduğunu gösterdi.

Sodiam aynı zamanda Dokolo'ya komisyon olarak 5,5 milyon dolar ödedi. Sonuç olarak Dokolo'nun kendi parasını kullanmasına gerek kalmadı.

Anlaşmanın Angola halkını daha da zarara uğratan boyutu, Sodiam'ın yatırım için kullandığı nakit parayı dos Santos'un hissedarı olduğu özel bir bankadan kullanması oldu.

'Angola halkı bir dolar bile kazanmadı'

Kullanılan kredinin faizi ve kredinin kendisi başkanlık kararnamesiyle garanti altına alındı. Kararnameyi imzalayan başkan ise dos Santos'un babasıydı.

Sodiam'ın yeni icra komitesi başkanı Bravo da Rosa, Angola halkının anlaşmadan bir dolar bile kazanamadığını, sonuçta borçların ödenmesi tamamlandığında kamunun zararının 200 milyon doları olacağını söyledi.

Devlet Başkanı dos Santos ayrıca damadına kelepir fiyattan elmas satışı imtiyazı tanınış. Kaynaklar, BBC Panorama ekibine bu ayrıcalığın kamuya zararının 1 milyar doları bulabileceğini söyledi.