NATO Zirvesi'nin ardından tüm gözler Afganistan'a çevrildi! İşte Hamid Karzai Havalimanı'nın önemi

NATO zirvesinden çıkan önemli sonuçlardan biri de Afganistan'daki Kabil Havalimanı'nda Türkiye'nin asker bulundurması oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Biden arasındaki görüşmede de konunun ele alındığı ve Türkiye'nin Afganistan'daki varlığını koruması üzerinde anlaşıldığı açıklandı.

ABD basını ve uluslararası medya organlarında çıkan haberlerde ise, ABD'nin bu teklife sıcak baktığı ancak Türkiye'nin bazı kabul edilmesi güç şartlar öne sürdüğü belirtildi. Ancak bu gelişmelerden sonra Kabil Havalimanı'nın önemi merak edilmeye başlandı. Kabil Havalimanı, Afganistan'ın en önemli noktalarından birinde bulunması nedeniyle büyük önem taşıyor. Bu yüzden Kabil'in hava sahası da tehlikelere karşı açık durumunda bulunuyor.

NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?

ABD ve NATO müttefikleri, yaklaşık 20 yıldır Afganistan'da asker bulunduruyor. Biden, 1 Mayıs'ta başlayan geri çekilmenin New York'taki ikiz kuleler ve Washington'daki Pentagon'a uçaklarla düzenlenen saldırıların 20'nci yılı olan 11 Eylül 2021'de tamamlanmasını hedefliyor.

ABD, 2001 yılında yaklaşık 3 bin kişinin hayatını kaybettiği saldırılardan El Kaide örgütü ve lideri Usame bin Ladin'i sorumlu tutmuş ve bin Ladin'in burada koruma altında olduğu gerekçesiyle Afganistan'a önce hava, sonra kara operasyonu başlatmıştı.

Aradan geçen 20 yılın ardından çekilmenin başladığı bu dönemde en önemli gündem maddesini başta Kabil olmak üzere Afganistan'daki kritik noktaların güvenliği oluşturuyor. Zira Afganistan'da halen Taliban etkili bir güç.

Taliban kısa süre içinde başkent Kabil'i bırakarak dağlara çekilse de, hiçbir zaman tam olarak bitirilemedi ve zamanla yeniden güç kazandı.

Şu ana kadar ülkenin en etkili gücü olan Taliban ile yürütülen barış görüşmelerinden sonuç çıkmadı. Bir başka ifadeyle ABD ve NATO askerleri, Taliban ile bir barış anlaşmasına varılmadan Afganistan'dan çekilmeye hazırlanıyor. Üstelik son dönemde ülkedeki şiddet olaylarında artış görülüyor. Bu da çekilme sonrası güvenlik konusunu daha da önemli bir hale getiriyor.

Dağlık bir bölgede yer alan, deniz ulaşımı olmayan ve karayollarında ciddi bir güvenlik sıkıntısı bulunan Afganistan'ın dış dünyayla bağının kurulabilmesi için bu havalimanı hayati bir role sahip.

ÖNCELİKLİ YERLER ARASINDA YER ALIYOR

Kabil Havalimanı, çekilme sonrası güvenliğin sağlanması konusunda öncelikli yerler arasında yer alıyor.

Bazı ülkeler, Afganistan'daki diplomatik misyonlarını tutmanın ön koşulu olarak havalimanı ve hava taşımacılığının güvenliğini öne sürüyor. Dahası uluslararası yardım kuruluşlarının bu ülkeye gerekli insani yardımları bu havalimanını kullanarak ulaştırıyor.

TÜRKİYE'NİN ÖNERİSİ NE İFADE EDİYOR?

Türkiye, ABD ve NATO'nun çekilmesinin ardından Afganistan'daki güçlerini tutarak, Kabil'deki havalimanının güvenliğini sağlamaya devam etmeyi önerdi.

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, 7 Haziran'da Hürriyet gazetesine yaptığı açıklamada, Afganistan konusunda görüşmelerin devam ettiğini ve Türkiye'nin öne sürdüğü şartların sağlanması halinde havalimanının güvenliği için asker tutulmaya devam edilebileceğini söyledi.

Akar, "Bizim şartlara bağlı olarak Afganistan'da kalma niyetimiz var. Şartlarımız nedir? Siyasi, mali ve lojistik destek. Bunlar yapıldığı takdirde biz Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nda kalabiliriz. Şartlarımızla ilgili cevabı bekliyoruz" dedi.

Halen havalimanının askeri kısmının işletmesinden de Türkiye sorumlu. Reuters haber ajansına konuşan bir Türk yetkili, uluslararası güçlerin çekilmesinin ardından havalimanının güvenliğinin sağlanması için buradaki Türk askeri sayısının artırılması gerektiğini söyledi.

Türkiye'nin Afganistan'daki uluslararası güç kapsamında yaklaşık 500 askeri bulunuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da dün Biden ile yaptığı görüşme ve NATO zirvesinin ardından düzenlediği basın toplantısında, Afganistan konusunda bir mutabakat sağlandığını söyledi.

Erdoğan, Türkiye'nin Afganistan'dan çıkmasının istenmemesi halinde ABD'nin hem diplomatik hem de mali konularda vereceği desteğin önemli olduğunu söyledi.

Erdoğan, "Taliban gerçeğini kenara koymak mümkün değil. Bir diğer konu yine Afganistan'da biz Pakistan'ı da Macaristan'ı da yanımıza alma düşüncemizi kendilerine söyledik. Şu an itibariyle bir mutabakat söz konusu. Bir sıkıntı söz konusu değil" dedi.

TALİBAN GELİŞMELERİ OLUMSUZ KARŞILADI

Afganistan'da şu andaki en etkili güç olarak gösterilen Taliban ise Türkiye'nin önerisine karşı çıktı ve tüm yabancı askerlerin çekilmesi çağrısını yineledi.

Reuters'a konuşan Taliban'ın Doha'daki Sözcüsü Suheyl Şahin, Türk askerlerinin çekilmesi gerektiğini söyledi.

Şahin, "Türkiye son 20 yılda NATO güçlerinin bir parçasıydı, bu nedenle ABD'yle 29 Şubat 2020'de imzaladığımız anlaşma uyarınca çekilmeliler… Diğer taraftan Türkiye büyük bir İslam ülkesi. Afganistan'la tarihi bağları var. Gelecekte yeni bir İslami hükümet kurulduğunda onlarla yakın ve iyi ilişkiler içinde olmayı umuyoruz" diye konuştu.

Reuters ise Taliban'ın Türkiye'nin önerisini reddetmesinin, topyekun bir savaşın Kabil'i tehdit etmesi durumunda Kabil'de misyonları bulunan ülkelerin ve örgütlerin personellerini nasıl güvenli bir şekilde tahliye edebilecekleri konusunda ciddi soru işaretleri yarattığı yorumunu yaptı.