ABD, Türkiye-İran Enerji Koridoruna Neden Karşı?

ABD, Türkiye ile İran arasındaki doğalgaz mutabakatına sert tepki gösterdi. ABD'nin Ankara Büyükelçiliği sözcüsü Kathryn Shallow, "ABD, İran ile yapılan her türlü işbirliğine karşıdır" dedi. Yapılan anlaşma "öldü" denilen Nabucco Projesi'nin "yeniden canlanması" olarak yorumlanmıştı.

Elçilik sözcüsü ABD'nin İran'a yatırım yapılmasına ve İran'la  herhangi bir şekilde işbirliğine gidilmesine karşı olduğunu belirtti. CNNTÜRK'ün haberine göre Shallow, İran'ın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı kararları aleyhine nükleer faaliyetlerine devam ettiğini savunarak, "Bu şartlarda İran'a enerji konusunda daha çok güvenmek akıllıca görünmüyor" dedi.

ABD'nin Türkiye ile Hazar geçişli enerji projeleri üzerinde işbirliğini sürdürdüğünün altını çizen sözcü, Avrupa'ya İran dışında kaynak ve rotalardan gaz tedariki için çalıştıklarını belirtti.

"Rusya'ya atılan çalım"

Türkiye ile İran arasında varılan doğalgaz konusundaki ön anlaşma, Türkiye'nin Rus doğalgazına bağımlılığının kalkması ve "öldü" denilen Nabucco Projesi'nin "yeniden canlanması" olarak yorumlandı. Ancak uzmanlar ayrıntıları tam olarak netleşmeyen bu anlaşmaya temkinli yaklaşıyor.

İran Petrol Bakanı Kazım Veziri Hamaneh'in ani Türkiye ziyareti ile varılan anlaşma medyaya "Rusya'ya atılan çalım" olarak yansıdı.

Buna göre İran, Türkmen gazını Türkiye'ye taşımaya razı oldu. Bu gazın İran gazı ile birlikte Nabucco hattı üzerinden Avrupa'ya taşınacağı ifade ediliyor.

Türk-İran anlaşması Rusya'nın Türkiye'yi by-pass eden "Güney Akımı" boru hattına karşı, Nabucco'yu canlandıracak bir hamle gibi görünüyor.

Anlaşma ayrıca Türkiye'nin İran'daki Pars gaz sahasının üç fazının işletmesini öngörülüyor. Bu da doğalgazda Rusya'ya bağımlılığının azalması demek.

Ferai Tınç: "Kesin yargıya varmak için erken"

Anlaşmanın detayları henüz net değil. Hürriyet gazetesi yazarı Ferai Tınç'a göre "iş bitti" gibi kesin yargıya varmak için henüz erken.

Ferai Tınç, "Türkiye ile İran arasında yapılan anlaşma nihai kesin bir anlaşma değil, üretilen gazı Türkiye alacak mı, yoksa yap-işlet-devret mi olacak? Biraz öyle gözüküyor çünkü İranlı yetkililer payback yani geri alımla ödeyeceklerini söylüyorlar bu yatırımları" diyor.

Uluslararası enerji uzmanı Necdet Pamir'e göre ise anlaşmanın hayata geçirilmesi sanıldığı kadar kolay olmayabilir.

Pamir, "Ortadoğu'daki mevcut gelişmeler özellikle ABD yönetiminin, neoconların İran'ın nükleer silah elde edeceğine yönelik kaygıları nedeniyle uyguladıkları ambargo sonucu böylesi bir anlaşmanın pratiğe geçmesi pek mümkün gözükmüyor. İran'a ve Libya'ya uygulanan ambargolarla ilgili, pratikte bir ülkenin ya da şirketin İran'a 20 milyon dolardan fazla yatırım yapması çok mümkün görünmediğinden bu anlaşmanın da Amerikan politikalarından ötürü hayata geçmesi çok mümkün görünmüyor" diyor.

Türkiye-İran arasında enerji anlaşması

Türkiye ve İran arasında, Ankara'da 13 Temmuz gecesi geç saatlerde enerji konusunda bir mutabakat zaptı imzalanmıştı. Mutabakat zaptı ile, İran gazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınması için önemli bir adım atıldığı bildirilmişti.