ABD Savunma Bakanı olan eski silah lobicisi ve asker Mark Esper kimdir?

ABD Senatosu, eski silah lobicisi ve ordu mensubu Mark Esper'i savunma bakanı olarak onayladı.

Esper, ABD Başkanı Donald Trump döneminde Senato'nun onayladığı ikinci savunma bakanı oldu.

Bugün gerçekleşen oylamada Esper 8'e karşı 90 oyla Senato'nun desteğini kazandı.

Böylece Aralık 2017'de James Mattis'in istifasından beri boş kalan bakanlık koltuğu yeni sahibini buldu.

Trump daha önce eski Boeing yöneticisi Patrick Shanahan'ı savunma bakanlığına getirmeyi düşünmüş, fakat Shanahan aile içi şiddet suçlamaları nedeniyle 18 Haziran'da adaylıktan çekilmişti.

55 yaşındaki Esper, bugünkü oylamada genel olarak hem Demokratlardan hem de Cumhuriyetçilerden destek aldı. Fakat Demokrat senatörler içinde Elizabeth Warren gibi, Esper'in lobicilik yaptığı Raytheon'la ilişkisinden rahatsız olanlar da vardı.

Peki Mark Esper kimdir? Türkiye hakkında neler söyledi? ABD'nin yeni savunma bakanının hayatındaki önemli noktalarını inceledik.

Esper 1964 yılında ABD'nin Pennsylvania eyaletinde dünyaya geldi.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile West Point Askeri Akademisi'nde eğitim gördü.

Harvard Üniversitesi'ndeki JFK School of Government'ta kamu yönetimi yüksek lisans, George Washington Üniversitesi'nde ise kamu politikaları doktora yaptı.

Birinci Körfez Savaşı'nda cephedeydi

Esper 1990-91'deki Birinci Körfez Savaşı'nda Irak'ta savaştı.

2007 yılında ordudan emekli olduğunda 10 yılı aktif görev olmak üzere 21 yıl görev yapmıştı.

Ordudaki görevinin ardından Esper, George W. Bush döneminde ABD Savunma Bakanlığı'nda çeşitli görevlerde bulundu. Bush döneminin ardından Küresel Fikri Mülkiyet Merkezi Başkan Yardımcılığı, ABD Ticaret Odası Başkan Yardımcılığı, National Institute for Public Policy Kıdemli Araştırmacılığı gibi çeşitli pozisyonlarda çalıştı.

Esper ayrıca ABD havacılık sanayisinin kurduğu bir birlik olan Aerospace Industries Association ve muhafazakar bir düşünce kuruluşu olan Heritage Foundation'da çalıştı.

Bu görevlerin ardından ise Raytheon şirketinde çalışmaya başladı.

Esper'in lobicilik faaliyetini yürüttüğü Raytheon ABD savunma sanayiindeki en büyük şirketlerden biri konumunda.

Şirket hava trafik kontrol sistemleri, radarlar, uydu sensörleri, iletişim, yarı iletkenler, hava savunma sistemi ve füze üretimi gibi çeşitli alanlarda üretim yapıyor.

Esper 2010 yılında Raytheon Hükümetle İlişkilerden Sorumlu Başkan Yardımcısı oldu.

Kasım 2017'de ABD Savunma Bakanlığı'nda ordudan sorumlu sivil bir pozisyona getirildi.

24 Haziran'da ise bu görevinden ayrılarak Savunma Bakanı Vekili oldu.

Trump, 15 Temmuz 2019'da Esper'i Savunma Bakanlığı'na aday gösterirken kendisi hakkında "Esper çok tecrübeli. Uzun süredir konuştuğumuz konuların hep içinde yer aldı" dedi.

Esper, ABD yasaları bakanlığa vekalet eden kişilerin bakanlığa aday gösterilmesine izin vermediği için aynı gün görevini bıraktı.

23 Temmuz 2019'da Senato tarafından Savunma Bakanlığı görevi onaylandı.

Esper'in ABD ordusunun yanı sıra Kuveyt ve Suudi Arabistan gibi ülkelerden aldığı madalyalar da bulunuyor.

30 yıldır evli olan Esper'in üç çocuğu bulunuyor.

Türkiye hakkındaki açıklamaları

Mark Esper ABD Savunma Bakanı Vekili olduğu dönemde, Türkiye'nin Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi satın alması konusunda, "Bizi hayal kırıklığına uğrattı" demişti.

Türkiye'nin ya S-400 hava savunma sistemini ya da F-35 savaş uçaklarını alabileceğini söylemiş, "İkisine birden sahip olamaz" demişti.

Mark Esper, Senato Silahlı Hizmetler Komitesi'ne verdiği ifadede, "Meslektaşıma, (Türkiye'nin) Savunma Bakanı'na, 'Ya S-400'lere ya da F-35'lere sahip olabilirsiniz, ikisine birden sahip olamazsınız' dedim" ifadelerini kullanmıştı.

Esper, S-400 teslimatının başlamasının ardından ise ABD'nin F-35'ler konusundaki pozisyonunun değişmediğini söylemişti.

ABD ordusundan Tuğgeneral Mark Kimmitt BBC'ye yaptığı açıklamada, Esper'in Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun sınıf arkadaşı olduğunu ve Pompeo ile Bolton'ın sert görüşlerini benimsiyor olabileceğini söylemişti.