Toplumsal Tarih Dergisi Haziran 2013 Sayısı

Dinçyürek yazısında, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra Mabeyn Başkatibi Ali Cevat'ın önerisiyle II Abdülhamid'in 31 Aralık 1908 akşamı mebuslara verdiği yemeği konu ediniyor.

Alan Mikhail ve Christine M. Philliou, tarih disiplininde son yıllarda yaşanan dönüşümü, Osmanlı tarih yazıcılığı özelinde ele aldıkları yazılarında emperyal dönüşüm (imperial turn) kavramını ele alarak ciddi bir literatür taraması ortaya koyuyorlar.

Zafer Toprak, "Kukruniksi Üçlüsü" olarak bilinen üç karikatürist ve poster sanatçısı Mikhail Kupriyanov, Porfiri Krylov ve Nikolai Sokolov'un II. Dünya savaşı ve sonrasındaki anti-faşist propaganda amaçlı çalışmalarını tanıtıyor.

Evangelia Balta, 19. yüzyıl Yunan tiyatrosunda Türkçe dilli Anadolulu Hıristiyan (Karamanlılar) imajını incelediği yazısında, Anadolu'nun ilk kez konu edildiği modern Yunanca oyun olan Babilonia'dan itibaren bu tiplemelerin ayrıntılı analizini sunuyor. Turhan Turgut, Turgutların 17. yüzyılda Volga havzasına yerleşmelerini, buradaki yaşantılarını ve daha sonra anayurtlarına, Sincan-Cungarya'ya yaptıkları büyük geri dönüşü ele alıyor.

Murat Koraltürk, banka müfettişi Ali Şakir Ağanoğlu'nun raporlarından yola çıkarak 1942-1949 yılları arasında Ziraat Bankası'nda hangi konuların soruşturmaya tabi tutulduğunu mercek altına alıyor. Kornilia Çevik Bayvertyan, Yunanistan'da "halk dili (dimotiki)" ve katherevusa etrafında dönen tartışmaların, aynı dönemde Osmanlı'da nasıl yaşandığını Tahidromos Gazetesi üzerinden inceliyor.

Hasan Çolak, Macaire III Ibn al-Za'im et Paul d'Alep kitabını kritik ederken, Osmanlı tarihçilerinin Hıristiyan-Arap kaynaklarını ne kadar az değerlendirdiklerinin de altını çiziyor. Ahmet Akşit, 24-27 Haziran tarihleri arasında düzenlenecek olan "Bizans'ta Ticaret" sempozyumunun bilimsel danışma kurulunda yer alan Koray Durak ile yaptığı söyleşide, sempozyumda hangi konuların ele alınacağı ve sempozyumun Bizans çalışmaları açısından önemi üzerinde duruyor. Her ay olduğu gibi Edhem Eldem "L'Illustration'dan Seçmeler", Emel Seyhan ise "Osmanlı Basınında Yüz Yıl Önce Bu Ay" isimli köşeleriyle Toplumsal Tarih'in 234. sayısında yer alıyorlar.

Eldem, 1899 tarihli Şehzade Abdürrahim Efendi'nin yaverleriyle birlikte sünnetini konu eden haberi analiz ederken, bu sahnenin başka mecralara ve bir kartpostala da konu olmasını, II. Abdülhamid'in hayır işleri üzerinden yaptığı propagandanın hanedanın prestijiyle buluşması şeklinde değerlendiriyor.

Zerrin İren Boynudelik, Avrupa Resim Tarihi köşesinde bu ay İncil metinleri içinde İsa'nın hayatına dair anlatılan en önemli olaylardan biri olan "Son Akşam Yemeği" sahnesini Dieric Bouts'un çiziminden aktarıyor ve diğer örneklere de değinerek ayrıntılı bir analiz sunuyor. Güncel bölümünde bu ay Kahraman Şakul, Odesa'da düzenlenen "Osmanlı Döneminde Odesa (Hocabey) ve Kuzey-Batı Karadeniz" konferansını; Berat Seçkin Demirok, Yıldız Teknik Üniversitesi'nde gerçekleştirilen "Osmanlı ve Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları" sempozyumunu; Fatma Şen, Gaziantep Üniversitesi'nde düzenlenen "Metnin Halleri: Osmanlı'da Telif, Tercüme ve Şerh" çalıştayını; Sevinç Coşkun ise Perşembe Konuşmaları'nda Zafer Toprak'ın yaptığı "Türkiye'de Sosyal Bilimlerin Doğuşu" isimli konuşmayı ele alıyor.

Gülay Kayacan, Tarih Vakfı tarafından yürütülen "Geçmişten Günümüze Azınlık Okulları: Sorunlar ve Çözümler" projesini ve bu projenin ilk raporu niteliğindeki Gayrimüslüm Okulları Nasıl Azınlık Okullarına Dönüştü isimli kitabı tanıtıyor. Şadi Ozansu ise geçtiğimiz ay kaybettiğimiz Nail Satlıgan'ın Marksizm düşüncesi ve kendine özgü kişiliğine değinerek içten bir veda yazısı kaleme alıyor.